تا به حال موقع تماشای فیلم متوجه شدهاید بعضی تلویزیونها رنگها را طبیعیتر و صدا را واضحتر پخش میکنند؟ این تفاوت از دو قابلیت مهم به نام Dolby Vision و Dolby Atmos میآید. یکی تصویر را با جزئیات و روشنایی دقیقتر نمایش میدهد و دیگری صدا را طوری پخش میکند که از اطراف و بالای سر شنیده شود. ترکیب این دو قابلیت، تماشای فیلم را به سطحی بالا میرساند و ارزش خرید تلویزیون با این ویژگیها را چند برابر میکند.
در میان تلویزیونها و سیستمهای صوتی، دو نام بیشتر از بقیه شنیده میشود: Dolby Vision و Dolby Atmos. دالبی ویژن برای نمایش تصویرهایی زنده و واقعی ساخته شده و دالبی اتموس صدا را با وضوح و جزئیات بیشتری پخش میکند. هر دو فناوری یک هدف دارند؛ رساندن تصویر و صدا به سطحی نزدیک به آنچه در سینما میبینیم و میشنویم. در ادامه نگاهی میاندازیم به اینکه تفاوت Dolby Vision و Dolby Atmos دقیقاً در چیست و هرکدام چطور کیفیت تصویر و صدا را بهتر میکنند.
Dolby Vision چیست و چه کاری انجام میدهد؟
Dolby Vision نسخهی پیشرفتهای از فناوری HDR (دامنه دینامیکی بالا) است که تصویر را زندهتر، درخشانتر و دقیقتر نمایش میدهد. در فرمتهای معمول مثل HDR10 یا SDR، کل فیلم با یک سطح ثابت از روشنایی و کنتراست پخش میشود، اما در Dolby Vision هر صحنه و حتی هر فریم بهصورت جداگانه تنظیم میشود تا تصویر در هر لحظه بهترین حالت خود را داشته باشد.

این فناوری مثل یک متخصص رنگ و نور در کنار تلویزیون شما عمل میکند. اگر صحنه تاریک باشد، جزئیات در سایهها واضحتر میشوند و اگر صحنه روشن باشد، بخشهای سفید تصویر، جزئیات خود را حفظ میکنند و بیش از حد درخشان یا بیروح نمیشوند. مزایای مهم دالبی Vision:
- نمایش دقیقتر رنگها با جلوهای طبیعی و نزدیکتر به واقعیت
- افزایش روشنایی تا چند برابر نسبت به HDR معمولی
- حفظ جزئیات در نواحی تاریک و روشن تصویر
- تنظیم خودکار تصویر متناسب با توان تلویزیون
جالب است بدانید که فیلمها، سریالها و بازیهایی که با فرمت دالبی Vision تولید میشوند، نسبت به نسخههای معمولی کیفیت رنگ و نور بسیار بالاتری دارند. حتی اگر تلویزیون شما روشنایی محدودی داشته باشد، Dolby Vision تلاش میکند بهترین کیفیت ممکن را ارائه دهد.
Dolby Atmos چیست و چگونه کار میکند؟
در مقابل، Dolby Atmos روی صدا تمرکز دارد. در سیستمهای قدیمی، صدا فقط از چند مسیر مشخص مثل چپ، راست یا پشت شنیده میشد، اما در این فناوری صداها از محدودیت کانالها آزاد شدهاند. در Dolby Atmos، هر صدا مثل یک نقطهی جداگانه در فضا در نظر گرفته میشود و میتواند در هر جهتی حرکت کند.

تصور کنید در یک فیلم، هلیکوپتری از بالای سر شما عبور میکند. در سیستمهای معمول، صدا از سمت راست یا چپ پخش میشود، اما در Atmos، شما واقعاً حس میکنید هلیکوپتر از بالای سرتان میگذرد. صدا از سقف، اطراف، پشت سر و حتی جلو پخش میشود تا حس حضور در صحنه کاملاً واقعی شود. ویژگیهای مهم Dolby Atmos:
- صدای سهبعدی و فضایی واقعی
- امکان موقعیتیابی دقیق صداها در فضا
- صدایی همهجانبه در فیلمها، بازیها و موسیقی
- پشتیبانی از سیستمهای صوتی مختلف: از سینمای خانگی تا هدفون
فناوری Dolby Atmos فقط محدود به سیستمهای حرفهای نیست. امروزه بسیاری از تلویزیونها، لپتاپها، تبلتها و حتی هدفونها از نسخه بهینهشده آن پشتیبانی میکنند.
تفاوت Dolby Vision و Dolby Atmos
در ظاهر، هر دو فناوری از شرکت Dolby هستند، اما در عمل وظیفه متفاوتی دارند. در جدول زیر، تفاوت Dolby Vision و Dolby Atmos را بهصورت خلاصه ببینید:
| ویژگی | Dolby Vision | Dolby Atmos |
|---|---|---|
| حوزهی عملکرد | تصویر و رنگ | صدا و فضا |
| هدف اصلی | بهبود کیفیت و دقت تصویر | ایجاد صدای سهبعدی و فراگیر |
| فناوری پایه | فناوری تصویری بر پایهی HDR پیشرفته |
صدا واقعیتر با پخش چندجهته و چندلایه. |
| سختافزار مورد نیاز | تلویزیون با پشتیبانی Dolby Vision | سیستم صوتی یا ساندبار با پشتیبانی Dolby Atmos |
| مناسب برای | تماشای فیلمهای سینمایی و محتوای 4K | شنیدن موسیقی، بازی و فیلمهای اکشن |
| تجربه نهایی | رنگ و نور واقعی تر | صدای زنده و بهتر |
نحوه عملکرد Dolby Atmos از نگاه فنی
در سیستمهای صوتی سنتی، صدا در قالب «کانال» تعریف میشود؛ مثلاً ۵.۱ یعنی پنج اسپیکر و یک سابووفر. اما Dolby Atmos صدا را بهصورت «اشیاء مستقل» مدیریت میکند. هر صدا میتواند آزادانه در فضای سهبعدی حرکت کند. برای مثال، وقتی در فیلم صدای باران میشنوید، هر قطره میتواند از نقطهای متفاوت پخش شود؛ یکی از بالا، یکی از چپ یا پشت سر. این حس فراگیر بودن باعث میشود ذهن شما باور کند در صحنه حضور دارید.
سیستمهای صوتی خانگی معمولاً از ساختارهایی مانند ۵.۱.۲ یا ۷.۱.۴ پشتیبانی میکنند که عدد آخر نشاندهندهی بلندگوهای سقفی مخصوص Dolby Atmos است. حتی اگر چنین سیستمی نداشته باشید، ساندبارهای مدرن با شبیهسازی هوشمند، تجربهای مشابه را ارائه میدهند.
نحوه عملکرد Dolby Vision از نگاه فنی
برای کسانی که به جزئیات فنی علاقه دارند، Dolby Vision دادههای مخصوصی به نام «متادیتا دینامیک» همراه با ویدئو ارسال میکند. این دادهها به تلویزیون میگویند که چگونه هر صحنه را با توجه به قابلیتهای نمایشگر تنظیم کند. به همین دلیل، دو تلویزیون متفاوت (مثلاً یکی گرانقیمت و یکی میانرده) ممکن است یک فیلم Dolby Vision را با تفاوت ظاهری بسیار کم نمایش دهند.

محدودیتها و نکاتی که باید بدانید
هیچ فناوری بینقص نیست. برای استفاده کامل از Dolby Vision و Dolby Atmos باید چند نکته را در نظر بگیرید:
- سازگاری دستگاهها: تلویزیون یا سیستم صوتی شما باید از این فناوریها پشتیبانی کند.
- محتوای مناسب: همه فیلمها و سریالها با این فرمت تولید نمیشوند. هنگام تماشای محتوا در پلتفرمهایی مثل Netflix یا Disney+ باید نسخه Dolby Vision یا Dolby Atmos را انتخاب کنید.
- کیفیت اینترنت یا منبع: اگر از استریم استفاده میکنید، سرعت پایین اینترنت ممکن است کیفیت را کاهش دهد.