سنتور دومهر ۹ خرک ساخته شده از چوب گردو
سنتور یکی از سازهای زهی ضربهای است که دارای شکل هندسی منظمی میباشد. این ساز از یک جعبه تشدید صدا به شکل ذوزنقه تشکیل شده است. بلندترین ضلع موازی این ذوزنقه که نزدیک به نوازنده قرار دارد، ۹۰ سانتیمتر است و کوچکترین ضلع که دور از نوازنده قرار دارد، ۳۵ سانتیمتر میباشد.
دو ضلع با طول برابر، دو ضلع موازی را به صورت مورب قطع میکنند و اضلاع مورب کناری هر کدام ۳۸ سانتیمتر طول دارند. ارتفاع جعبه سنتور حدود ۸ تا ۱۰ سانتیمتر است و تمامی سطوح آن از چوب، معمولاً چوب گردو و سرو، ساخته میشود. لازم است بدانید مهر سنتور در حقیقت نشانه کیفیت ساز نیست بلکه سنتور دومهر از نظر ابعادی کمی کوچکتر از دو مهر میباشد.
معرفی قسمتهای مختلف سنتور:
گل سنتور و نقش مهم آن در نرمی صدای سنتور
روی سطح سنتور دو حفره به شکل گل تعبیه شده است که علاوه بر زیبایی ظاهری، نقش مهمی در نرمی، لطافت و شفافیت صدای سنتور دارند. محدوده صدادهی سنتور کمی بیش از ۴ اکتاو است و از این جهت، سنتور یکی از گستردهترین سازهای ایرانی به شمار میرود. صدای سنتور شفاف و بلورین است و این ساز قابلیت اجرای تکنوازی و همنوازی را به خوبی داراست. وجود این گلها بر روی صفحه سنتور، علاوه بر افزودن به زیبایی ساز، به ایجاد رزونانس در داخل جعبه کمک میکند. محل قرارگیری این گلها بر اساس روش پلگذاری و سلیقه سازنده سنتور، زیر سیمهای زرد و پشت خرک قرار میگیرد.
شیطانک
یکی از اجزای مهم سنتور شیطانک سنتور میباشد. بر روی دو ساق ذوزنقه سنتور، یک برجستگی وجود دارد که روی آن دو میله استیل با قطر تقریبی ۲ میلیمتر قرار میگیرد که به آن شیطانک میگویند. سیمهای سنتور بر روی این میلهها قرار میگیرند.بهتر است بدانید ارتفاع شیطانک در سنتور بسیار مهم میباشد به این دلیل که میزان فشار سیمها روی خرک را تنظیم میکند و این تنظیم بر صدای نهایی ساز تاثیر میگذارد.
گوشی و سیمگیر سنتور
گوشیهای سنتور در طرف راست سنتور و بر روی کلاف قرار دارند. سیمهای سنتور از طریق این گوشیها کوک و تنظیم میشوند. نکته مهم در بخش گوشی، روش سوراخکاری و برقو زدن آن است که باعث کوک دقیق و مطلوب میشود. سیمگیر نیز در سمت چپ سنتور قرار دارد و نکته مهم در این بخش، نحوه گره زدن سیمها است که میتواند در نگهداشتن کوک موثر باشد.
سیمهای زرد و سفید سنتور
سیمهای سنتور به دو دسته تقسیم میشوند؛ سیمهای سفید که برای تولید صداهای زیر و سیمهای زرد (از آلیاژ برنج) برای تولید صداهای بم استفاده میشود. لازم به ذکر است که بیش از ۱۰۰ سال پیش، زمانی که سیم مفتولی به شکل امروزی وجود نداشت، سنتورسازان از روده گوسفند به عنوان سیم استفاده میکردند. سیمهای سفید بر روی خرکهای سمت چپ و سیمهای زرد بر روی خرکهای ردیف راست به صورت متناوب قرار میگیرند.
خرک
خرکها قطعات چوبی کوچکی هستند که دارای شیارهایی برای نصب مفتولهای فلزی میباشند. این مفتولها مانع از تماس مستقیم سیم و چوب میشوند و به شفافیت بیشتر صدای ساز کمک میکنند.
پلها
پلها نیز از دیگر اجزای سنتور هستند که در داخل جعبه قرار دارند. این پلها با افزایش تحمل فشار روی جعبه، از شکم دادن ساز جلوگیری میکنند.
کلاف سنتور
کلاف به چهارچوب ساز سنتور گفته میشود که برای ساخت آن از چوبهای فوفل، آزاد، و گردو استفاده میشود. در ایران به دلیل کمیاب بودن چوب فوفل و آزاد، بیشتر سنتورها از چوب گردو ساخته میشوند. بدنه اصلی سنتور توخالی است و تنها توسط چهار یا پنج قسمت چوبی که “پل” نامیده میشود و دقیقاً زیر محل خرکها قرار میگیرد، مستحکم میشود. وظیفه اصلی جعبه تشدید، رسا کردن و افزایش بازدهی صدای سیمهاست.
نوازندگی سنتور به چه صورت است
نوازندگی سنتور با استفاده از دو چوب نازک به نام «مضراب» یا «زخمه» انجام میشود که به عنوان واسطی بین دست نوازنده و سیمهای سنتور عمل میکند. مضراب از چهار قسمت اصلی سر مضراب، ساقه، حلقه و دم تشکیل شده است. در هنگام نواختن، انگشتان دست به ترتیب و قاعده خاصی در داخل حلقه مضراب قرار میگیرند و نوازنده با حرکت چرخشی مچ و استفاده از سر مضراب، بر روی سیمها ضربه میزند.
در گذشته، مضرابهای سنتور بدون نمد بودند، اما در حال حاضر معمولاً به مضرابها نمد میچسبانند که این کار باعث میشود صدای سنتور لطیفتر شود. شما با مراجعه به سایت الوقسطی و مشاهده لیست خرید سنتورهای موجود در سایت میتوانید سنتور مدنظر خود را به صورت اقساطی خریداری کنید.
مضراب سنتور
برای نواختن سنتور از دو وسیله چوبی به نام مضراب استفاده میشود. مضرابها از سه بخش اصلی تشکیل شدهاند:
۱. حلقه مضراب (که انگشت سبابه در آن قرار میگیرد)
۲. ساقه مضراب
۳. سر مضراب که روی سیمها ضربه میزند
مضرابها به دو نوع سر پهن و سر باریک تقسیم میشوند و سر مضرابها به دو شکل لخت و یا با نمد استفاده میشوند. نمد روی سر مضراب باعث کاهش تیزی صدای ساز میشود. بهترین مضرابها معمولاً از چوبهای گردو، زگیل یا گل سرخ ساخته میشوند. انحنا و شکل حلقه مضراب با سلیقه سازنده و توجه به راحتی نوازنده متفاوت است.
کلاه کج –
سنتور دومهر از چه کسی هست ؟منظور سازنده سنتور مثلا موسوی هست یا کبیری ؟
Store manager پشتیبان الوقسطی –
درود بر شما دوست عزیز
سنتور ساخت پهلوان هست
احمد حسان محمودآبادی –
این سنتور کوک خودش رو برای مدت طولانی حفظ میکنه و این یک پوئن مثبته
حسین زاده آرش –
درود و ممنون از ارسال به موقع ساز سنتوری
ساز با کوک عالی و صدای دلنشین بدستم رسید ممنون از شما
بختیاری –
جنس چوب سنتور دو مهر از چی هست؟
Store manager پشتیبان الوقسطی –
درود بر شما دوست عزیز
جنس صفحه سنتور از چوب گردو با چگالی بالا میباشد.
کاظمی –
من میخوام برای خرید قسطی سنتور اقدام کنم خواستم بدونم کیف سنتور هم روی سنتور هست یا باید جداگانه خرید؟
Store manager پشتیبان الوقسطی –
درود بر شما بله
هنگام ارسال به همراه ساز برای شما کیف مضراب /مضراب/ آچار کوک/ جعبه ساز به همراه یک جفت مضراب تک مهر برایتان ارسال می شود.
فاطمه صادقی –
سلام وقت بخیر
برای شروع بهتر سنتور تک مهر خریداری کنم یا دومهر؟
Store manager پشتیبان الوقسطی –
درود بر شما دوست عزیز
سنتور تک مهر برای هنرجویان مبتدی میباشد اما اگر تمایل دارین که آموزش و یادگیرتون ادامه دار باشد پیشنهاد ما به شما خرید سنتور دو مهر است.
احمدی –
سلام بهترین ساز سنتور کدوم مدل میشه ؟
Store manager پشتیبان الوقسطی –
درود بر شما دوست عزیز
هریک از سازها کاربردخودشون را دارند
سنتور ویژه استادی صدایی دلنشین تر از دو مدل دیگر دارد.