سنتور دومهر 9 خرک

سنتور دومهر 9 خرک ساخته شده از چوب گردو

سنتور یکی از سازهای زهی ضربه‌ای است که دارای شکل هندسی منظمی می‌باشد. این ساز از یک جعبه تشدید صدا به شکل ذوزنقه تشکیل شده است. بلندترین ضلع موازی این ذوزنقه که نزدیک به نوازنده قرار دارد، 90 سانتی‌متر است و کوچک‌ترین ضلع که دور از نوازنده قرار دارد، 35 سانتی‌متر می‌باشد.

دو ضلع با طول برابر، دو ضلع موازی را به صورت مورب قطع می‌کنند و اضلاع مورب کناری هر کدام 38 سانتی‌متر طول دارند. ارتفاع جعبه سنتور حدود 8 تا 10 سانتی‌متر است و تمامی سطوح آن از چوب، معمولاً چوب گردو و سرو، ساخته می‌شود. لازم است بدانید مهر سنتور در حقیقت نشانه کیفیت ساز نیست بلکه سنتور دومهر از نظر ابعادی کمی کوچکتر از دو مهر می‌باشد.

معرفی قسمت‌های مختلف سنتور:

گل سنتور و نقش مهم آن در نرمی صدای سنتور

روی سطح سنتور دو حفره به شکل گل تعبیه شده است که علاوه بر زیبایی ظاهری، نقش مهمی در نرمی، لطافت و شفافیت صدای سنتور دارند. محدوده صدادهی سنتور کمی بیش از 4 اکتاو است و از این جهت، سنتور یکی از گسترده‌ترین سازهای ایرانی به شمار می‌رود. صدای سنتور شفاف و بلورین است و این ساز قابلیت اجرای تکنوازی و هم‌نوازی را به خوبی داراست. وجود این گل‌ها بر روی صفحه سنتور، علاوه بر افزودن به زیبایی ساز، به ایجاد رزونانس در داخل جعبه کمک می‌کند. محل قرارگیری این گل‌ها بر اساس روش پل‌گذاری و سلیقه سازنده سنتور، زیر سیم‌های زرد و پشت خرک قرار می‌گیرد.

شیطانک

گوشی و سیم‌گیر سنتور

سیم‌های زرد و سفید سنتور

خرک

خرک‌ها قطعات چوبی کوچکی هستند که دارای شیارهایی برای نصب مفتول‌های فلزی می‌باشند. این مفتول‌ها مانع از تماس مستقیم سیم و چوب می‌شوند و به شفافیت بیشتر صدای ساز کمک می‌کنند.

پل‌ها

پل‌ها نیز از دیگر اجزای سنتور هستند که در داخل جعبه قرار دارند. این پل‌ها با افزایش تحمل فشار روی جعبه، از شکم دادن ساز جلوگیری می‌کنند.

کلاف سنتور

کلاف به چهارچوب ساز سنتور گفته می‌شود که برای ساخت آن از چوب‌های فوفل، آزاد، و گردو استفاده می‌شود. در ایران به دلیل کمیاب بودن چوب فوفل و آزاد، بیشتر سنتورها از چوب گردو ساخته می‌شوند. بدنه اصلی سنتور توخالی است و تنها توسط چهار یا پنج قسمت چوبی که "پل" نامیده می‌شود و دقیقاً زیر محل خرک‌ها قرار می‌گیرد، مستحکم می‌شود. وظیفه اصلی جعبه تشدید، رسا کردن و افزایش بازدهی صدای سیم‌هاست.

نوازندگی سنتور به چه صورت است

نوازندگی سنتور با استفاده از دو چوب نازک به نام «مضراب» یا «زخمه» انجام می‌شود که به عنوان واسطی بین دست نوازنده و سیم‌های سنتور عمل می‌کند. مضراب از چهار قسمت اصلی سر مضراب، ساقه، حلقه و دم تشکیل شده است. در هنگام نواختن، انگشتان دست به ترتیب و قاعده خاصی در داخل حلقه مضراب قرار می‌گیرند و نوازنده با حرکت چرخشی مچ و استفاده از سر مضراب، بر روی سیم‌ها ضربه می‌زند.

در گذشته، مضراب‌های سنتور بدون نمد بودند، اما در حال حاضر معمولاً به مضراب‌ها نمد می‌چسبانند که این کار باعث می‌شود صدای سنتور لطیف‌تر شود. شما با مراجعه به سایت الوقسطی و مشاهده لیست خرید سنتورهای موجود در سایت می‌توانید سنتور مدنظر خود را به صورت اقساطی خریداری کنید.

مضراب سنتور

برای نواختن سنتور از دو وسیله چوبی به نام مضراب استفاده می‌شود. مضراب‌ها از سه بخش اصلی تشکیل شده‌اند:
1. حلقه مضراب (که انگشت سبابه در آن قرار می‌گیرد)
2. ساقه مضراب
3. سر مضراب که روی سیم‌ها ضربه می‌زند

مضراب‌ها به دو نوع سر پهن و سر باریک تقسیم می‌شوند و سر مضراب‌ها به دو شکل لخت و یا با نمد استفاده می‌شوند. نمد روی سر مضراب باعث کاهش تیزی صدای ساز می‌شود. بهترین مضراب‌ها معمولاً از چوب‌های گردو، زگیل یا گل سرخ ساخته می‌شوند. انحنا و شکل حلقه مضراب با سلیقه سازنده و توجه به راحتی نوازنده متفاوت است.