زمان مطالعه: ۵ دقیقه

کولر گازی دستگاهی است که با گردش مبرد در یک چرخه‌ی سرمایشی، هوای خنک تولید می‌کند. اما کاربرد آن به سرمایش محدود نمی‌شود. بسیاری از مدل‌های جدید این دستگاه، به قابلیت گرمایش نیز مجهز هستند. این عملکرد از طریق تغییر جهت جریان مبرد و استفاده معکوس از اجزای اصلی مانند کمپرسور، کندانسور، اواپراتور و مبرد انجام می‌شود. آشنایی با این ویژگی در زمان خرید کولر گازی اهمیت زیادی دارد و می‌تواند در انتخاب گزینه‌ای کارآمد و چهارفصل مؤثر باشد.

آیا همه‌ی کولرهای گازی قابلیت گرمایش دارند؟

در زمان خرید یا استفاده از کولر گازی، یکی از نکات مهمی که باید به آن توجه شود، قابلیت گرمایش دستگاه است. برخلاف تصور رایج، تمام کولرهای گازی دارای عملکرد گرمایشی نیستند. به طور کلی کولرهای گازی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• کولر گازی سرد
• کولر گازی سرد و گرم

مدل‌های سرد تنها توانایی خنک کردن هوا را دارند و سیستم آن‌ها برای ایجاد گرما طراحی نشده است. اما در مدل‌های سرد و گرم، یک چرخه معکوس در سیستم تعبیه شده که به آن‌ها امکان می‌دهد گرمایش کولر گازی فعال شود. چگونه می‌توانید تشخیص دهید کولر گازی شما این قابلیت را دارد؟

• با بررسی دفترچه راهنما یا مشخصات فنی دستگاه
• با نگاه کردن به ریموت کنترل؛ اگر گزینه‌ی Heat یا نماد خورشید وجود دارد، یعنی قابلیت گرمایش دارد.

یک نکته مهم این است که برخی از کولرهای مدرن مثل مدل‌های اینورتر معمولاً به صورت دوکاره (سرد و گرم) تولید می‌شوند. اما همچنان هنگام خرید باید این موضوع را بررسی کنید. پس اگر قصد دارید در فصل سرما هم از کولر گازی خود استفاده کنید، حتماً باید از مدل‌های سرد و گرم تهیه کنید.

گرمایش کولر گازی چگونه کار می‌کند؟

بیشتر افراد کولر گازی را به عنوان دستگاهی برای سرمایش می‌شناسند. اما در مدل‌های سرد و گرم، این دستگاه می‌تواند در زمستان هم به عنوان یک سیستم گرمایشی کار کند. شاید برایتان جالب باشد بدانید گرمایش کولر گازی دقیقاً چگونه انجام می‌شود؟

در اصل، عملکرد گرمایشی این دستگاه به کمک یک فناوری به نام چرخه معکوس (Reverse Cycle) انجام می‌شود. در حالت سرمایش، مبرد (یک نوع گاز مخصوص با قابلیت جذب و انتقال گرما، معمولاً از نوع R410A یا R22) داخل کولر گازی، گرمای داخل اتاق را جذب کرده و به بیرون منتقل می‌کند. اما در حالت گرمایش، مسیر حرکت مبرد تغییر می‌کند:

✅ در حالت گرمایش کولر گازی، دستگاه به جای انتقال گرما از داخل به بیرون، گرمای هوای بیرون را جذب می‌کند، اگر هوا سرد باشد، آن را به داخل فضا منتقل می‌کند.

✅ این تغییر مسیر به کمک یک قطعه‌ی مهم به نام شیر چهار طرفه (۴-Way Valve) انجام می‌شود. این شیر باعث می‌شود کمپرسور و سایر اجزای دستگاه، به جای خنک کردن هوا، گرما تولید کنند.

✅ در این فرآیند، مبرد که در حالت گازی قرار دارد، گرمای محیط بیرون را جذب می‌کند و پس از فشرده شدن در کمپرسور، به یک مایع داغ تبدیل می‌شود. سپس این مایع داغ وارد یونیت داخلی می‌شود و گرمای آن به هوای اتاق منتقل می‌شود.

✅ در نتیجه‌ی این چرخه، کولر گازی می‌تواند به راحتی دمای محیط داخلی را افزایش دهد و در روزهای سرد زمستان، یک فضای گرم و دلپذیر ایجاد کند.

این نکته را باید در نظر داشت که بازدهی گرمایش کولر گازی به شرایط محیطی هم بستگی دارد. در دماهای بسیار پایین (زیر صفر درجه)، کارایی آن ممکن است کاهش یابد، اما برای بیشتر مناطق با زمستان‌های معتدل و نیمه‌سرد، یک گزینه‌ی کاملاً مناسب محسوب می‌شود.

مزایای استفاده از گرمایش کولر گازی

استفاده از گرمایش کولر گازی چندین مزیت مهم دارد که آن را به یک گزینه‌ی کاربردی برای فصل‌های سرد تبدیل می‌کند:

• مصرف بهینه‌ی انرژی: در مقایسه با بخاری‌های برقی یا گازی، کولر گازی در حالت گرمایش، برق کمتری مصرف می‌کند و بازدهی بالاتری دارد.
• گرمایش یکنواخت: هوا به صورت یکنواخت در محیط پخش می‌شود و نقاط سرد در اتاق باقی نمی‌ماند.
• سرعت بالای گرم شدن فضا: در مدت زمان کوتاه می‌تواند دمای محیط را افزایش دهد.
• قابلیت کنترل دقیق دما: با استفاده از ریموت کنترل، می‌توان به‌راحتی دمای دلخواه را تنظیم کرد و در همان سطح نگه داشت.
• دوکاره بودن دستگاه: نیازی به خرید سیستم گرمایشی جداگانه نیست؛ همان کولر گازی در تابستان خنک می‌کند و در زمستان فضا را گرم نگه می‌دارد.

نکات مهم برای استفاده بهتر از گرمایش کولر گازی

برای این که از گرمایش کولر گازی بهترین بازدهی را بگیرید و هم در مصرف برق صرفه‌جویی کنید، رعایت چند نکته‌ی ساده اما کاربردی بسیار موثر است:

✅تنظیم دمای مناسب: بهترین دمای پیشنهادی برای حالت گرمایش بین ۲۲ تا ۲۶ درجه سانتی‌گراد است. تنظیم بیش از حد بالا باعث افزایش مصرف برق و کاهش عمر دستگاه می‌شود. همچنین اگر نیاز به اطلاعات بیشتری درباره‌یتنظیم دما دارید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی«بهترین درجه برای کولر گازی در تابستان و زمستان» را مطالعه کنید.

✅استفاده از حالت Heat یا Auto: روی ریموت کنترل، حتماً حالت Heat (گرمایش) را فعال کنید. اگر از حالت Auto استفاده می‌کنید، دستگاه به‌طور هوشمند بین گرمایش و سرمایش تغییر می‌کند تا دمای محیط ثابت بماند.

✅بستن درها و پنجره‌ها: برای جلوگیری از هدررفت گرما، درها و پنجره‌ها را به‌خوبی ببندید. هرگونه درز یا نشت هوا می‌تواند کارایی کولر گازی را کاهش دهد.

✅تمیز نگه داشتن فیلترها: فیلترهای داخلی کولر باید مرتب تمیز شوند. فیلتر کثیف باعث می‌شود جریان هوای گرم کاهش یابد و مصرف انرژی افزایش پیدا کند.

✅سرویس و نگهداری منظم: سرویس سالیانه‌ی کولر گازی (شست‌وشوی یونیت داخلی و بررسی گاز مبرد) باعث می‌شود عملکرد گرمایشی دستگاه همیشه در بهترین حالت باقی بماند.

✅تنظیم درست پره‌های دستگاه (Swing): جهت پره‌ها را طوری تنظیم کنید که هوای گرم به سمت پایین حرکت کند، چون هوای گرم به‌طور طبیعی به سمت بالا می‌رود. این کار به گرمایش یکنواخت فضا کمک می‌کند.

معایب و محدودیت‌های گرمایش کولر گازی

هرچند گرمایش کولر گازی مزایای زیادی دارد، اما دانستن معایب و محدودیت‌های آن به شما کمک می‌کند انتخاب بهتری داشته باشید:

• کاهش بازدهی در هوای بسیار سرد: در مناطقی با دمای زیر صفر، راندمان کولر گازی در حالت گرمایش کاهش می‌یابد. زیرا جذب گرما از هوای بیرون سخت‌تر می‌شود و دستگاه باید بیشتر کار کند.
• مصرف برق قابل توجه: اگرچه در مقایسه با بخاری برقی کم‌مصرف‌تر است، اما همچنان در حالت گرمایش مصرف برق بالاتری نسبت به سیستم‌های گرمایش گازی دارد.
• نیاز به سرویس منظم: برای حفظ بازدهی مطلوب، باید کولر گازی را به‌طور منظم سرویس کنید. عدم انجام این کار می‌تواند باعث کاهش کیفیت گرمایش شود.
• محدودیت در گرمایش فضاهای بزرگ: در فضاهای بسیار بزرگ یا با عایق‌بندی ضعیف، قدرت گرمایشی کولر ممکن است کافی نباشد و نتواند دمای دلخواه را به خوبی تامین کند.
• هزینه‌ی اولیه بالاتر برای مدل‌های سرد و گرم: مدل‌های دوکاره (سرد و گرم) معمولاً قیمت بالاتری نسبت به مدل‌های صرفاً سرمایشی دارند.

کلام آخر درباره استفاده از گرمایش کولر گازی

در این مقاله به طور کامل توضیح دادیم که گرمایش کولر گازی چگونه کار می‌کند و چه نکاتی برای استفاده بهتر از این قابلیت وجود دارد. همان‌طور که دیدید، با شناخت صحیح عملکرد دستگاه و رعایت چند نکته ساده می‌توانید در فصل‌های سرد سال نیز از کولر گازی خود بهترین استفاده را ببرید. اگر قصد خرید دارید یا می‌خواهید انتخاب بهتری داشته باشید، پیشنهاد می‌کنیم حتماً مقاله‌ی«نکات مهم در خرید کولر گازی»را نیز مطالعه کنید تا با آگاهی کامل‌تر اقدام کنید.