سنتور دومهر ویژه ۹ خرک
کیف مضراب چرم طبیعی
سنتور مبتدی تک مهر ۹ خرک
سنتور تک مهر شهرودی
سنتور دومهر ۹ خرک
سنتور ویژه استادی
کیف مضراب چرم مصنوعی دستدوز
صندلی سنتور
خرید سنتور
به دنیای عمیق و شیرین موسیقی سنتی، به جهان سحرآمیز "ساز سنتور" خوش آمدید. این ساز جادویی با تاریخی طولانی و تلاشهای بیپایان برای انتقال جذابیتهای فرهنگی و هنری از نسلی به نسل دیگر، همچنان میدرخشد. سنتور، این ساز دستساز با صداهای شیرین و معنوی، تنها یک ابزار موسیقی نیست، بلکه نمایندهای از هویت و فرهنگ یک ملت نیز میباشد. این ساز که از تارها و تیغههای چوبی ساخته شده با گذر از پیچ و خمهای تاریخ و زمان، تا به امروز نقشی بیبدیل در خلق آهنگهایی سرشار از هنر و احساس داشته است. در این مقاله قصد داریم به عمق تاریخ ساز سنتور بپردازیم، ساختار و اجزای این ساز شگفتانگیز را بررسی کنیم، با تکنیکها و آموزشهای نواختن سنتور آشنا شویم و به هنرمندان برجسته و موسیقیهایی که از سنتور سرچشمه گرفتهاند، نگاهی بیندازیم. و در نهایت کمکی به شما برای خرید سنتور کرده باشیم. آیا آمادهاید تا در دنیایی پر از آوازهای حسی و نغمههایی که به روح ما نفوذ میکنند، سفری بیپایان و الهامبخش به دنیای سنتور آغاز کنیم؟ همراه ما باشید تا با عشق و علاقه به این موضوع بپردازیم.
تاریخچه ساز سنتور
ساز سنتور یکی از قدیمیترین سازهای موسیقی در جهان است و در تاریخچهی فرهنگهای مختلف جایگاه ویژهای دارد. این ساز زیبا و دستساز، که تاریخ آن به چند هزار سال پیش بازمیگردد، عمدتاً در مناطق میانه و جنوب غربی آسیا و شمال آفریقا شناخته شده است. از دوران آشوری و بابلی تصاویری باقی مانده که نشاندهنده نقش برجسته سازهایی مشابه سنتور است. در این تصاویر، افراد سازهایی با شکل ذوزنقهای به گردن خود آویخته و با آن نوازندگی میکنند. با اینکه مکان دقیق نخستین ظهور سنتور مشخص نیست، اما اطلاعات تاریخی حاکی از آن است که ایرانیان قبل از اسلام با این ساز آشنا بوده و آن را “کونار” مینامیدند.
سنتور در فرهنگهای مختلف از ایران تا مصر، از یونان تا بلاد الشام و اروپا، نقشی اساسی در موسیقی ایفا کرده است. در ایران، سنتور به عنوان یکی از سازهای معتبر موسیقی سنتی و ملی شناخته میشود و تاریخچهای طولانی و غنی دارد. در میانهی قرن بیستم، تلاشها برای بازسازی و توسعهی ساخت سنتور و ترویج موسیقی سنتور در سطح بینالمللی افزایش یافت و این ساز به عنوان یکی از سازهای مهم در موسیقی جهانی شناخته شد. امروزه، سنتور همچنان یکی از سازهای محبوب در موسیقی سنتی و مدرن است و در نقاط مختلف جهان به عنوان نمایندهای از فرهنگ و هنر ایران مورد تقدیر قرار میگیرد.
بهتر است بدانیم از دوران آشوری و بابلی (669 قبل از میلاد) تصاویری و حکاکیهایی به جا مانده که نشان میدهد افراد در آن زمان سازی شبیه به ذوزنقه و مشابه سنتور را با استفاده از یک طناب یا نخ به گردن خود آویخته و با آن نوازندگی میکردند. هرچند مشخص نیست سنتور ابتدا در کدام کشور استفاده میشده، شواهد حاکی از آن است که ایرانیان پیش از اسلام با این ساز آشنا بوده و آن را «کونار» مینامیدند. پس از اسلام، عبدالقادر مراغهای سازی به نام «ساز» یا «طوفان» را معرفی کرد که شباهت زیادی به سنتور امروزی داشت. تفاوت این ساز با سنتور امروزی در استفاده از یک سیم برای هر صدا و تنظیم کوک آن با جابجایی خرکها بود. قدمت آثار کشف شده نشان میدهد که این ساز از ایران به کشورهای دیگر منطقه راه یافته است و در این کشورها به نامهای مختلفی شناخته میشود. برای مثال، در چین آن را «یان-کین»، در اروپای شرقی «دالسی مر»، در انگلستان «باترفلای»، در آلمان و اتریش «مک پر»، در هند «سنتور»، در کامبوج «فی» و در آمریکا «زیتر» مینامند. البته، این ساز در هر یک از این کشورها با تفاوتهایی مورد استفاده قرار میگیرد. در برخی نواحی ارمنستان و گرجستان نیز سنتور رواج زیادی دارد.
مخترع سنتور
ساز سنتور به عنوان یکی از سازهای بسیار قدیمی، مخترع مشخصی ندارد. این ساز در طول تاریخ توسط افراد گوناگون توسعه یافته و دچار تغییراتی شده است. سنتور به عنوان یک ساز محبوب در فرهنگها و تمدنهای مختلف تاریخی مورد استفاده قرار گرفته است. از آنجا که سنتور نمایانگر یک اثر هنری و فرهنگی و یکی از دستگاههای موسیقی محبوب در بسیاری از مناطق جهان است، نمیتوان نام یک مخترع خاص را برای آن ذکر کرد. این ساز در گواهینامههای تاریخی و ادبی ثبت شده و مورد توجه موسیقیدانان و هنرمندانی از فرهنگهای متنوع قرار گرفته است. در ادامه به معرفی ساختار ساز سنتور میپردازیم تا شما را بهطور کامل با این ساز آشنا کنیم و بتوانید راحتتر به خرید سنتور مورد نظر خود را انجام دهید و با شناختی کامل برای خرید قسطی سنتور اقدام نمایید.
بررسی کامل سنتور:آشنایی با ساختار ساز سنتور
سنتور یکی از سازهای اصیل ایرانی است که صدایی دلنشین دارد و از محبوبترین سازهای ایرانی به شمار میآید. با ما همراه باشید تا با قسمتهای مختلف ساز آشنا شوید:
کلاف
کلاف به چهارچوب اصلی ساز گفته میشود و برای ساخت آن از چوبهای گردو و یا سرو استفاده میکنند در ایران به دلیل کم بود چوب فوفل اکثر سنتورها از چوب گردو ساخته شدهاند. بدنه اصلی ساز تو خالی بوده و تنها توسط سه یا چهار پل که در زیر محل خرکها درون ساز قرار میگیرند مستحکم میشود. کلاف سنتور دارای خطوط و خمهایی است که با قرار دادن انگشتان و تنظیم تنش و فشار بر روی آن، نوازنده میتواند صداهای متنوعی ایجاد کند. این خطوط و خمها به نوازنده کمک میکنند تا نتها و نغمههای مورد نظر را تولید کند. کلاف یکی از عناصر اساسی سنتور است و نقش بسیار مهمی در تولید صداهای زیبا و ملودیهای خیرهکننده این ساز ایفا میکند.
پل
پلهای سنتور مانند ستونهایی استوانهای میباشند و وظیفه تحمل بار صفحه رویی سنتور را برعهده دارند. همانطور که در بالا گفته شده محل قرارگیری پلها درون سنتور است، پلها در کیفیت و نوع صدای ساز بسیار موثر هستند.
سیمهای روی سنتور
سنتور دارای 72 سیم است که به دو دسته تقسیم میشوند: سیمهای زرد و سیمهای سفید. سیمهای زرد از آلیاژ برنج ساخته شده و صداهای بم تولید میکنند، در حالی که سیمهای سفید از آلیاژ نیکل ساخته شده و صداهای زیر را تولید میکنند. این سیمها به صورت گروههای چهارتایی و متناوب روی سنتور قرار میگیرند. خرکهای سمت راست زیر سیمهای زرد قرار میگیرند و خرکهای سمت چپ زیر سیمهای سفید. تفاوت فاصله خرکها از کلافهای سمت راست و چپ به دلیل تولید صداهای مختلف از بم تا زیر است. این ترتیب در چهار پوزیسیون به شرح زیر وجود دارد:
- پوزیسیون اول: روی سیمهای زرد (بم)
- پوزیسیون دوم: روی سیمهای سفید (زیر)
- پوزیسیون سوم: روی سیمهای سفید (معروف به پشت خرک سفید)
- پوزیسیون چهارم: روی سیمهای زرد (معروف به پشت خرک زرد)
بهتر است بدانید برای کوک کردن سنتور از یک اهرم به نام کلید یا آچار کوک استفاده میشود.
سیم گیر
به میلههای فلزی کوچک که در سمت چپ سنتور قرار میگیرند سیمگیر میگویند. تنها وظیفهی سیمگیرها نگهداشتن سیمهای سنتور میباشد.
گوشی
گوشیها نیز از اجزای مهم سنتور هستند و در سمت راست کلاف قرار میگیرند. این گوشیها نقش اساسی در تنظیم و کشیدگی سیمهای سنتور را دارند. جنس گوشیها از فلز میباشد و نوازنده با چرخاندن گوشیها سنتور خود را کوک میکند.
خرک
خرک یکی از اجزای مهم و اساسی سنتور است. خرکها روی سطح ساز قرار میگیرند و نقش حیاتی در تولید صدا و تنظیم نتهای سنتور دارند. این خرکها از چوب ساخته شده و به صورت ایستاده و متناوب روی سطح سنتور قرار دارند.
وظیفه خرکها در سنتور تنظیم ارتفاع نتها و ایجاد تنش در سیمهای ساز است. با تغییر موقعیت خرکها روی سنتور، نوازنده میتواند ارتفاع نتها را تنظیم کند. هر خرک روی سنتور به عنوان یک پل عمل میکند که سیمها از روی آن عبور کرده و تنش لازم را در سیمها ایجاد میکنند.
شیطانک
در هر سازی، شیطانک به قسمتی چوبی اطلاق میشود که پس از گوشی وجود دارد و سیم روی آن فیکس میشود. در سنتور، روی این قسمت یک میله فلزی قرار گرفته است که علاوه بر جلوگیری از خوردگی چوب، بهبودی در صدای سیمها نیز به دنبال دارد.
صفحه سنتور
صفحه سنتوربه قسمت رویی جعبه سنتور گفته میشود که خرکها روی آن قرار داده میشوند. وظیفه این صفحه انتقال صدای تولید شده توسط سیمها به داخل جعبه میباشد.
مضراب سنتور
برای نواختن سنتور از دو وسیله چوبی به نام مضراب استفاده میشود. مضراب سنتور، دو چوب نازک و سبک است که برای نواختن این ساز استفاده میشود. این چوبها معمولاً از جنس چوبهای محکم و با کیفیت مانند گردو، شمشاد، عناب یا گلابی ساخته میشوند و به قسمتهای زیر تقسیم میشود:
- حلقه مضراب: جایی که انگشت سبابه نگهدارنده قرار میگیرد.
- ساقه مضراب: بخش بلند چوب که برای نوازنده قابل نگهداشتن است.
- سر مضراب: قسمتی که بر روی سیمهای سنتور زده میشود.
مضرابها دارای دو نوع سر هستند: سر پهن و سر باریک، و سر مضراب میتواند به دو شکل لخت یا با نمد باشد. استفاده از نمد بر روی سر مضراب باعث کاهش تیزی صدای ساز میشود. بهترین مضرابها معمولاً از چوبهای گردو، زگیل یا گل سرخ ساخته میشوند. شکل و انحنای حلقه مضراب به سلیقه سازنده و با توجه به راحتی نوازنده متفاوت است.
نکات مهمی که در انتخاب مضراب سنتور و در نوازندگی شما تاثیرگذار است؛ شامل جنس چوب مضراب، وزن مضراب، انحنای مضراب، اندازه حلقه مضراب میباشد. چوب مضراب باید محکم، سبک و با کیفیت باشد. وزن مضراب نباید خیلی سنگین یا خیلی سبک باشد. وزن مناسب به شما کمک میکند تا کنترل بهتری بر روی مضراب داشته باشید. مضراب باید انحنای مناسبی داشته باشد تا به راحتی در دست شما قرار بگیرد. و اندازه حلقه باید متناسب با اندازه انگشت شما باشد. با انتخاب مضراب مناسب، میتوانید از نواختن سنتور لذت بیشتری ببرید و صداهای زیباتری را تولید کنید.
مهر سنتور
اگر قصد خرید سنتور دارید، بهتر است با مفهوم "مهر سنتور" آشنا شوید. سنتورها با یک، دو یا سه مهر عرضه میشوند که نشاندهنده نظر سازنده درباره کیفیت ساز است. شاید برای شما هم سوال باشد که مهر سنتور چیست و چه معنایی دارد؟ در نگاه اول شاید کمی گیجکننده به نظر برسد، اما با کمی توضیح متوجه خواهید شد که چرا سازندگان این کار را انجام میدهند. برای درک بهتر موضوع، بیایید کمی به گذشته برگردیم و ببینیم سنتورسازی چطور بوده است. از قدیم، ساخت سنتور نیاز به مهارت و دقت زیادی داشت. سازنده باید با ظرافت خاصی ساز را تنظیم و آماده میکرد. اما در این فرآیند، ممکن بود خطاهایی در تولید پیش بیاید که کیفیت صدا و ساز را تغییر دهد.
تفاوتهای اصلی سنتورهای یک مهر، دو مهر و سه مهر عبارتند از:
- میزان رضایت سازنده: تعداد مهرها نشان میدهد سازنده چقدر از ساز راضی بوده است. یک مهر یعنی رضایت کم، دو مهر یعنی رضایت بیشتر و سه مهر به معنای رضایت کامل سازنده است.
- ابعاد: سنتورهای یک مهر معمولاً کوچکتر از سنتورهای دو مهر هستند.
- کیفیت ساخت: سنتورهای دو مهر از نظر مواد اولیه و ساخت (کیفیت چوب، کوک، تنظیم و ...) از سنتورهای یک مهر مرغوبترند.
- ظرافت و پرداخت: سنتورهای دو و سه مهر نسبت به سنتورهای یک مهر ظریفتر و با دقت بیشتری ساخته شدهاند که به بهبود کیفیت صدا و نوازندگی کمک میکند.
انتخاب سنتور مناسب به نیاز و سلیقه شما بستگی دارد. اگر کیفیت صدا و ساخت برایتان مهمتر است، سنتورهای دو یا سه مهر گزینه بهتری هستند. اما اگر به دنبال سازی کوچکتر و اقتصادیتر هستید، سنتورهای یک مهر میتوانند انتخاب خوبی باشند.
انواع ساز سنتور
سنتورهای سل کوک و لا کوک (که تنها در یک پرده از هم جدا میشوند) به عنوان پرکاربردترین انواع سنتور در ایران شناخته میشوند، اما انواع دیگری نیز وجود دارند که با ابعاد کلاف، تعداد خرکها و ویژگیهای دیگر متفاوت هستند، از جمله سنتورهای 11، 10 و 12 خرک. سنتورها به چند نوع سنتور تک مهر، سنتور دو مهر و... نام دارد. در دستهی دیگری از سنتورها، میتوان به سنتور سی کوک (که ابعاد کوچکتر و صدای زیرتر دارد) و سنتور کروماتیک (که برای اجراهای ارکستری به کار میرود و دارای 3 سیم روی هر خرک است به جای 4 سیم) اشاره کرد. سنتور یکی از سازهای اصیل ایرانی است که در طول تاریخ انواع مختلفی از آن ساخته شده است. برخی از انواع سنتور عبارتند از:
- سنتور 9 خرک: این نوع سنتور رایجترین نوع سنتور در ایران است و برای اجرای اکثر دستگاههای موسیقی ایرانی مناسب است. دارای 9 خرک در هر طرف است و معمولاً از چوب گردو ساخته میشود.
- سنتور 10 خرک: این نوع سنتور نسبت به سنتور 9 خرک، یک خرک بیشتر در هر طرف دارد و در نتیجه وسعت صوتی بیشتری را ارائه میدهد.
- سنتور 11 خرک: این نوع سنتور نیز یک خرک بیشتر از سنتور 10 خرک دارد و وسعت صوتی آن باز هم بیشتر است.
- سنتور کروماتیک: این نوع سنتور دارای 12 خرک در هر طرف است و قابلیت اجرای تمام فواصل کروماتیک را دارد.
- سنتور باس: این نوع سنتور دارای ابعاد بزرگتر و صدای بمتری نسبت به سنتورهای معمولی است.
- سنتور کروماتیک باس: این نوع سنتور ترکیبی از ویژگیهای سنتور کروماتیک و سنتور باس است.
علاوه بر اینها، سنتورها میتوانند بر اساس جنس چوب، تعداد مهر، کوک و ... نیز دستهبندی شوند. هر نوع سنتور صدای خاص خود را دارد و برای اجرای سبکهای مختلف موسیقی مناسب است. استفاده از این نوع سنتورها بر اساس سلیقه و امکان اجرای چند دستگاه در یک مرحله، کوک سنتور برای نوازندگان را موجب میشود. این سنتورها، با داشتن خرکهای بیشتر و به تبع آن تعداد نتهای بیشتر، به روشی متفاوت نسبت به سنتورهای معمول کوک میشوند. برای مشاهده قیمت ساز سنتور میتوانید به دسته ساز و آلات موسیقی سایت الوقسطی مراجعه کنید.
نحوه نواختن سنتور: آیا یادگیری سنتور دشوار است؟
ساز سنتور به دلیل آوای دلنشین، از محبوبترین سازها در بین مردم ایران است. اما نواختن سنتور در ابتدا آسان به نظر میرسد؛ به طوری که فردی که تا به حال هیچ سازی را ننواخته، با استفاده از مضراب میتواند صدای خوشایندی را به وجود آورد. با این حال، نواختن سنتور تنها در ابتدای آموزش آسان به نظر میآید و در ادامه موسیقی به مراتب سختتر میشود که نیازمند به مهارت بالا، چابکی دستها و تمرکز ذهن است. این مهارتها تنها با تکرار و تمرین فراهم میآیند. در ساز سنتور، بسیاری از پیامدهای فیزیکی مانند کوبههای مداوم مضراب و تأثیر رطوبت و گرما بر روی چوب، کوک ساز را برهم میزند و ساز باید مرتب کوک یا همخوان شود. این نواختن مستمر برای نوازنده مشکل میسازد، اما با پیشرفت در مراحل بالای نوازندگی، این مسئله آسانتر میشود.
قیمت سنتور
قیمت سنتور به دلار، بسته به سطح کیفیت، مواد استفادهشده و سازنده آن، میتواند متغیر باشد. سنتورهای مبتدی که معمولاً برای افرادی طراحی شدهاند که تازه وارد دنیای موسیقی و آموزش سنتور میشوند، قیمت پایینتری دارند. این سنتورها که از چوبهای سادهتر و مواد اولیه ارزانتر ساخته میشوند، در بازار بینالمللی با قیمتی در حدود 100 تا 250 دلار عرضه میشوند. این نوع سنتورها معمولاً دارای صدای متوسطی هستند و بیشتر برای تمرین و یادگیری استفاده میشوند. به همین دلیل، گزینهای مناسب برای کسانی هستند که به تازگی شروع به یادگیری موسیقی کردهاند و نمیخواهند هزینه زیادی را برای یک ساز حرفهای پرداخت کنند.
از سوی دیگر، سنتورهای حرفهای که توسط سازندگان مجرب و معروف ساخته میشوند، قیمتهای بسیار بالاتری دارند. این نوع سنتورها از چوبهای با کیفیت بالاتر، مانند گردو و افرا، و سیمهای بهتری ساخته میشوند که تأثیر مستقیم بر کیفیت صدای تولید شده دارد. سنتورهای حرفهای ممکن است بین 400 تا 1,000 دلار یا حتی بیشتر قیمت داشته باشند. برخی از سازندگان معروف سنتور که به دستساز بودن و دقت بالای ساخت مشهورند، سازهایی تولید میکنند که به دلیل هنر و دقت در ساخت، قیمتی بیشتر از این محدوده دارند. این سازها نه تنها برای اجراهای حرفهای و ضبط استودیویی استفاده میشوند، بلکه به عنوان آثار هنری نیز شناخته میشوند و همین امر به افزایش قیمت آنها کمک میکند. قیمت نهایی یک سنتور حرفهای به برند، سازنده، مواد استفاده شده و حتی سابقه و شهرت سازنده آن بستگی دارد.
خرید سنتور اقساطی
ممکن است شما علاقمند به ساز و یادگیری موسیقی باشید اما توانایی خرید ساز را نداشته باشید و یا اینکه امکان پرداخت یکجای مبلغ ساز موردعلاقه خود برایتان وجود نداشته باشد. فروشگاه الوقسطی این بستر را برای تمام علاقمندان به ساز و موسیقی فراهم کرده تا بتوانند سازی را که مدنظرشان است را بصورت اقساطی خریداری کنند.
در سایت الوقسطی بسیاری از سازهای کوبهای، زهی و کلاویهای برای شما موجود شده است تا بتوانید به راحتی و بدون نگرانی از بابت نداشتن نقدینگی خرید ساز خود را به صورت اقساطی انجام دهید. شما میتوانید با مشاهده خرید ساز اقساطی و مشاهده بهترین قیمت سنتور با چوب گردو انتخاب ساز خود و در نهایت مشاوره و انتخاب نحوه خرید اقساطی سازی را که تمایل به یادگیری آن را دارید به راحتی خریداری نمایید. تیم الوقسطی سعی بر این داشت در این مطلب شما را با موارد مهم در خرید سنتور و نحوه نواختن آن اینکه چگونه و چطور به وجود آمده است آشنا کند و در نهایت راه خرید قسطی ساز سنتور را به شما عزیزان معرفی کند.