زمان مطالعه: ۵ دقیقه

تا به حال شده گردنبند یا انگشتر طلایی خود را بعد از مدتی استفاده، با تیرگی یا سیاهی روی سطح آن ببینید؟ اگر چنین تجربه‌ای داشتید، احتمالا برایتان سوال پیش آمده که چرا طلا باید تغییر رنگ بدهد؟ آیا نشانه تقلبی بودن است؟ یا شاید کیفیت آن پایین است؟ اگر قصد خرید طلا را دارید و نگران این مسئله هستید، در این مطلب به طور کامل این موضوع را بررسی می‌کنیم و به شما یاد می‌دهیم چطور از سیاه شدن طلای خود جلوگیری کنید.

طلای خالص چرا تغییر رنگ نمی‌دهد؟

طلا در حالت طبیعی و خالص (عیار ۲۴)، فلزی است که در برابر اکسیداسیون و اغلب واکنش‌های شیمیایی مقاوم است. به همین دلیل، طلای خالص به تنهایی سیاه یا مات نمی‌شود. اما چرا طلای موجود در بازار، مخصوصا زیورآلات، دچار تیرگی می‌شود؟ دلیل اصلی این است که طلای خالص برای ساخت جواهرات بسیار نرم است. به همین علت برای استحکام بیشتر، آن را با فلزات دیگر مانند مس، نقره یا نیکل ترکیب می‌کنند. این فلزات همراه، در برابر واکنش‌های محیطی حساس‌تر هستند و می‌توانند باعث تغییر رنگ شوند.

چرا طلا سیاه میشود؟ مهم‌ترین دلایل سیاه شدن طلا

سیاه شدن طلا یکی از رایج‌ترین دغدغه‌های افرادی است که از زیورآلات طلا استفاده می‌کنند. بسیاری تصور می‌کنند که طلای خالص هرگز تغییر رنگ نمی‌دهد، اما در واقع ترکیبات آلیاژی، شرایط نگهداری و عوامل محیطی می‌توانند در ظاهر طلا تاثیر بگذارند. شناخت دلایل اصلی این اتفاق به شما کمک می‌کند تا بهتر از زیورآلات ارزشمند خود مراقبت کنید و دوام و زیبایی آن‌ها را حفظ نمایید. در ادامه، به مهم‌ترین عوامل موثر در سیاه شدن طلا می‌پردازیم.

۱. تأثیر مستقیم حرارت

اگر طلای خود را به طور مداوم در معرض دمای بالا قرار دهید، احتمال تغییر رنگ آن زیاد می‌شود. فلزات همراه در آلیاژ طلا در برابر حرارت واکنش نشان می‌دهند و در نتیجه سطح طلا ممکن است تیره به نظر برسد. برای مثال، در صورتی که هنگام آشپزی، استفاده از سونا یا حمام داغ، زیورآلات طلای خود را به همراه داشته باشید، احتمال تیره شدن سطح آن افزایش می‌یابد.

۲. ترکیب بالای مس در آلیاژ

مس یکی از فلزات مورد استفاده در ترکیب طلای زینتی است چون به آن ویژگی استحکام و شکل‌پذیری می‌دهد. با این حال، مس در تماس با هوا و رطوبت اکسید می‌شود و همین اکسیدها به رنگ تیره یا سبز درآمده و به سطح طلا منتقل می‌شوند. هرچه درصد مس در آلیاژ بیشتر باشد، طلا زودتر و بیشتر تیره می‌شود. به همین دلیل طلای عیار پایین (مثل ۱۴ یا ۱۰ عیار) سریع‌تر تغییر رنگ می‌دهد.

۳. تأثیر عیار طلا

همان‌طور که گفتیم، طلای ۲۴ عیار خالص است، ولی در طلای با عیار کمتر، درصد فلزات دیگر بیشتر می‌شود. طلای ۱۸ عیار کیفیت خوبی دارد و دیرتر سیاه می‌شود. اما طلای ۱۴ عیار یا ۱۲ عیار چون مقادیر بیشتری مس، نیکل یا فلزات دیگر دارد، تغییر رنگ آن بسیار شایع‌تر است. به همین دلیل توصیه می‌شود برای استفاده روزمره، زیورآلات با عیار ۱۸ به بالا انتخاب کنید.

۴. مشکلات در فرآیند آبکاری

برای براق‌تر شدن و افزایش دوام، طلا معمولا با یک لایه محافظ (مثلا رودیوم برای طلای سفید) آبکاری می‌شود. اگر این آبکاری کیفیت مناسبی نداشته باشد یا با گذر زمان و استفاده مکرر ساییده شود، سطح طلا در معرض تماس مستقیم با هوا و مواد شیمیایی قرار می‌گیرد و به مرور تغییر رنگ می‌دهد.

۵. واکنش با مواد شیمیایی روزمره

آیا می‌دانستید حتی مواد ساده‌ای مثل عطر، ادکلن، لوسیون، کرم ضدآفتاب و حتی عرق بدن می‌توانند باعث سیاه شدن طلا شوند؟ این مواد با فلزات آلیاژ واکنش می‌دهند و سطح طلا را کدر یا تیره می‌کنند. همچنین کلر موجود در آب استخرها از عوامل بسیار قوی در تغییر رنگ طلا است. بنابراین هرگز با طلای خود به استخر نروید.

۶. ساییدگی و تماس با فلزات دیگر

طلای شما در طول روز ممکن است با کلید، زیپ کیف، ساعت یا حتی دکمه‌های فلزی تماس داشته باشد. این تماس‌ها باعث خراش‌های ریز و ساییدگی سطح می‌شوند و با تجمع ذرات اکسید شده، ظاهر طلا را تیره می‌کنند. لوازم آرایشی نیز می‌توانند این مشکل را تشدید کنند؛ مخصوصا پودرهای آرایشی یا سایه‌های دارای ذرات فلزی.

چطور از سیاه شدن طلا جلوگیری کنیم؟

هرچند تغییر رنگ طلا در بسیاری از موارد اجتناب‌ناپذیر است، اما با رعایت چند نکته ساده می‌توانید از سیاه شدن و کدر شدن زیورآلات خود جلوگیری کنید و درخشش آن‌ها را برای مدت طولانی‌تری حفظ نمایید. مراقبت صحیح از طلا نه تنها زیبایی آن را ماندگار می‌کند، بلکه از هزینه‌های اضافی برای تعمیر و آبکاری مجدد نیز پیشگیری خواهد کرد. در ادامه به چند روش موثر برای مراقبت از طلا اشاره می‌کنیم:

1. هنگام استفاده از عطر، لوسیون یا اسپری‌های بدن، پوست مستقیماً با طلا تماس پیدا نکند. بعد از خشک شدن کامل پوست، زیورآلات را بیندازید.
2. در هنگام کار با مواد شوینده (ظرف‌شویی، لباس‌شویی) یا شست‌وشوی دست با صابون‌های قوی، طلا را کنار بگذارید.
3. برای شنا در استخر یا دریا، زیورآلات را از دست خارج کنید.
4. بعد از استفاده روزانه، طلا را با یک دستمال نرم و خشک پاک کنید تا باقی‌مانده چربی‌ها و مواد روی آن پاک شود.
5. زیورآلات را در جعبه مناسب و دور از رطوبت نگهداری کنید. بهترین حالت این است که طلاها به صورت جداگانه نگهداری شوند تا ساییدگی ایجاد نشود.
6. هر چند وقت یک بار، طلای خود را برای آبکاری مجدد به طلافروشی معتبر ببرید.

آیا طلای آب‌شده هم تغییر رنگ می‌دهد؟

بله، طلای آب‌شده هم می‌تواند به دلیل ناخالصی‌های احتمالی یا درصد بالای فلزات همراه، سیاه شود. این موضوع طبیعی است و به معنای بی‌ارزش بودن آن نیست. ارزش طلا بر اساس وزن و عیار آن تعیین می‌شود، نه رنگ سطح آن. اگر میخواهید بدانید که چطور انواع طلا و عیار آن را تشخیص دهیم، از مقاله مربوطه در سایت ما دیدن کنید.

آیا سیاه شدن طلا نشانه تقلبی بودن است؟

یکی از تصورات اشتباه رایج این است که اگر طلا سیاه شود، تقلبی یا بدل است. در حالی که این‌طور نیست. حتی طلای اصل هم اگر در شرایط نامناسب استفاده شود، به مرور تغییر رنگ می‌دهد. آنچه مهم است این است که با روش‌های صحیح مراقبت از طلا آشنا باشید.

چطور طلای خود را همیشه درخشان نگه داریم؟

در این مطلب دیدیم که دلایل زیادی می‌تواند باعث سیاه شدن طلا شود؛ از ترکیب فلزات همراه گرفته تا تأثیرات حرارتی، مواد شیمیایی و حتی نحوه نگهداری. اما نکته مهم اینجاست که سیاه شدن سطح طلا به معنای تقلبی بودن آن نیست و با رعایت چند نکته ساده می‌توانید به‌راحتی از این مشکل جلوگیری کنید. انتخاب طلای با عیار مناسب، جلوگیری از تماس آن با مواد مضر، نگهداری صحیح و انجام آبکاری دوره‌ای می‌تواند زیبایی و براقیت طلا را برای سال‌ها حفظ کند.

در کنار این موارد، اگر قصد خرید طلا دارید، شاید هزینه‌های یکجای آن برایتان کمی سنگین باشد. خوشبختانه امروز امکان خرید قسطی طلا از پلتفرم‌های معتبری مثل الوقسطی فراهم شده است. با این روش، می‌توانید بدون نگرانی از پرداخت کامل هزینه در یک مرحله، طلای دلخواه خود را انتخاب کرده و مبلغ آن را به‌صورت اقساطی بپردازید. این فرصت هم برای سرمایه‌گذاری مناسب است و هم برای خرید هدیه یا زیورآلات شخصی.