زمان مطالعه: ۴ دقیقه
رسوب زدایی آبگرمکن دیواری یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که برای افزایش عمرآبگرمکن و بهبود عملکرد آن باید به‌طور منظم انجام شود. تجمع رسوبات در مبدل حرارتی و لوله‌ها، باعث کاهش فشار آب، افت دما و حتی خاموشی ناگهانی آبگرمکن می‌شود. اگر این مشکل برطرف نشود، هم مصرف انرژی بالا می‌رود و هم احتمال خرابی قطعات اصلی بیشتر می‌شود. به همین دلیل، آشنایی با روش‌های اصولی شستشو و جرم‌گیری آبگرمکن دیواری کمک می‌کند تا دستگاه همیشه کارایی درست خود را حفظ کند.
مراحل آماده سازی قبل از رسوب زدایی آبگرمکن دیواری
پیش از شروع رسوب زدایی آبگرمکن دیواری، باید چند اقدام ساده اما ضروری انجام شود تا هم ایمنی رعایت شود و هم فرآیند رسوب‌زدایی به درستی انجام گیرد. این آماده‌سازی‌ها کمک می‌کنند تا دستگاه آسیبی نبیند و کار شما آسان‌تر پیش برود. مراحل آماده‌سازی:
- قطع کردن جریان گاز و برق دستگاه برای جلوگیری از خطرات احتمالی
- بستن شیر آب ورودی به آبگرمکن
- باز کردن شیر آب گرم در یکی از نقاط خانه برای تخلیه آب باقیمانده
- جدا کردن اتصالات مرتبط با مبدل حرارتی (در صورت نیاز)
- آماده کردن وسایل لازم مانند آچار، دستکش و محلول رسوب‌زدایی
۷ تا از روش‌های رسوب زدایی آبگرمکن دیواری
برای رسوب‌زدایی و جرم‌گیری آبگرمکن دیواری چند روش مختلف وجود دارد که هرکدام مزایا و کاربرد خاصی دارند. انتخاب بهترین روش بستگی به میزان رسوب، تجهیزات در دسترس و تجربه فرد دارد. در ادامه مهم‌ترین روش‌ها را به‌صورت کامل بررسی می‌کنیم.
روش رسوب‌زدایی | توضیح کوتاه | مزایا | معایب | مناسب برای |
محلول رسوب‌زدا | استفاده از مواد شیمیایی مخصوص برای حل رسوبات | سریع و مؤثر | نیاز به دقت در رقیق‌سازی | رسوب متوسط تا زیاد |
پمپ رسوب‌زدایی | گردش محلول با فشار در مدار آبگرمکن | بهترین بازدهی، مناسب رسوب سنگین | هزینه بیشتر، نیاز به تجهیزات | سرویس حرفه‌ای |
روش دستی | باز کردن و تمیز کردن قطعات با برس یا فرچه | ساده و بدون مواد شیمیایی | زمان‌بر، محدود به قطعات خاص | رسوب سبک و سطحی |
سرکه سفید یا اسید ضعیف | قرار دادن مبدل در سرکه یا محلول اسیدی رقیق | کم‌هزینه و در دسترس | اثرگذاری کمتر روی رسوب سنگین | نگهداری خانگی |
جرم‌گیری بدون پمپ | غوطه‌ور کردن مبدل در محلول رسوب‌زدا | نیاز به تجهیزات کم | زمان طولانی‌تر | رسوب متوسط |
جوهر نمک | استفاده از اسید قوی برای حل رسوبات سخت | قدرت بالا در از بین بردن رسوب | خطرناک و نیاز به احتیاط بالا | رسوب بسیار سخت |
روش سنتی | ترکیب سرکه و آب گرم یا مواد طبیعی | بی‌خطر و کم‌هزینه | اثربخشی کمتر روی رسوب زیاد | پیشگیری و نگهداری دوره‌ای |
۱- استفاده از محلول رسوب‌زدا
یکی از رایج‌ترین شیوه‌ها، استفاده از محلول‌های مخصوص رسوب‌زدایی است. این محلول‌ها به‌طور مستقیم وارد مبدل حرارتی می‌شوند و به‌سرعت رسوبات را حل می‌کنند. هنگام استفاده از این محلول باید دقت شود که نسبت رقیق‌سازی درست رعایت گردد تا به قطعات داخلی آسیب نرسد.
۲- استفاده از پمپ رسوب‌زدایی
این روش بیشتر توسط سرویس‌کاران حرفه‌ای استفاده می‌شود. پمپ رسوب‌زدایی محلول را با فشار در مدار گردش می‌دهد و تمام رسوبات لوله‌ها و مبدل را از بین می‌برد. اگر رسوب زیاد باشد، این روش بهترین بازدهی را دارد.
۳- روش دستی برای تمیز کردن قطعات داخلی
گاهی نیاز است برخی قطعات مانند فیلتر یا لوله‌های کوچک به‌صورت دستی باز و تمیز شوند. در این حالت با برس یا فرچه مخصوص می‌توان رسوبات را پاک کرد. این روش بیشتر برای رسوب‌های سطحی و کم مناسب است.
۴- استفاده از سرکه سفید یا اسید ضعیف
یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای جرم‌گیری آبگرمکن دیواری در خانه، استفاده از سرکه سفید یا محلول‌های اسیدی ضعیف است. این ترکیبات خاصیت حل‌کنندگی بالایی دارند و می‌توانند رسوبات کربنات کلسیم و آهک را از سطح مبدل حرارتی پاک کنند. مزیت این روش، هزینه پایین و دسترسی آسان به مواد مورد نیاز است. البته هنگام استفاده باید دقت شود که محلول به‌صورت رقیق‌شده به کار رود تا به قطعات داخلی آسیب نرساند.
۵- جرم‌گیری آبگرمکن دیواری بدون پمپ
اگر دسترسی به پمپ رسوب‌زدایی ندارید، می‌توانید با خارج کردن مبدل و قرار دادن آن در محلول رسوب‌زدا، جرم‌گیری را انجام دهید. این روش ساده‌تر است اما زمان بیشتری برای اثرگذاری نیاز دارد.
۶- رسوب‌گیری آبگرمکن دیواری با جوهر نمک
جوهر نمک یکی از قوی‌ترین مواد برای حل رسوبات سخت است، اما استفاده از آن باید با دقت و رعایت ایمنی انجام شود. هرگز نباید جوهر نمک غلیظ مستقیماً روی قطعات ریخته شود، بلکه باید به نسبت مناسب با آب ترکیب گردد.
۷- رسوب زدایی آبگرمکن دیواری به روش سنتی
در روش سنتی معمولاً از ترکیب آب گرم و سرکه یا محلول‌های طبیعی دیگر استفاده می‌شود. این شیوه بیشتر برای نگهداری دوره‌ای دستگاه مناسب است و مانع از انباشت رسوبات سنگین در طول زمان می‌شود.
چرا آبگرمکن دیواری نیاز به رسوب زدایی مستمر دارد؟
دلیل اصلی جرم گیری آبگرمکن، ورود املاح موجود در آب شهری به مبدل و لوله‌های آبگرمکن است. وقتی آب گرم می‌شود، کربنات کلسیم و منیزیم ته‌نشین شده و به‌مرور لایه‌های سختی از رسوب ایجاد می‌کنند. این رسوبات مثل یک عایق عمل کرده و انتقال حرارت را مختل می‌کنند. نتیجه‌اش چیست؟ فشار و دمای آب کاهش پیدا می‌کند، مصرف گاز بالا می‌رود و احتمال سوختن یا ترک خوردن مبدل هم بیشتر می‌شود.
به همین خاطر، رسوب‌زدایی و جرم‌گیری دوره‌ای آبگرمکن دیواری بخشی از نگهداری اصولی آبگرمکن محسوب می‌شود. تجمع رسوبات در مبدل حرارتی باعث کاهش فشار و دمای آب، افزایش مصرف گاز و حتی خرابی قطعات اصلی می‌شود. انجام منظم رسوب زدایی عمر مفید آبگرمکن را بالا می‌برد، و هزینه‌های تعمیرات سنگین را هم کاهش می‌دهد.