۱۰ مدل از سخت ترین سازهای دنیا + راز نوازندگی حرفه‌ای

زمان مطالعه: ۱۳ دقیقه

کیهان کلهر، نوازنده‌ی سه‌تار و کمانچه، بیش از ۳۰ سال برای تسلط بر این سازها تلاش کرده و عشق او به کمانچه زبانزد خاص و عام است. اما رسیدن به چنین مهارتی آسان نیست؛ حتی پس ازخرید آلات موسیقی حرفه‌ای، تنها معدودی از نوازندگان با پشتکار، صبر و تمرین مستمر می‌توانند در نواختن سخت‌ترین سازهای دنیا به سطحی برسند که صدای سازشان ماندگار شود. یادگیری این سازها، که در فهرست سخت‌ترین سازهای جهان جای دارند، نیازمند سال‌ها تمرین دقیق و آشنایی با ظرافت‌های فنی و احساسی آن‌هاست.

معرفی ۱۰ مدل از سخت ترین سازهای جهان سخت ترین ساز موسیقی از لحاظ یادگیری

به عنوان یک نویسنده با سال‌ها تجربه در زمینه موسیقی، تجربیاتم را در این مقاله  با شما به اشتراک می‌گذارم تا به درک عمیق‌تری از سازها برسید. ابتدا در یک جدول درصد سختی و میانگین سال‌های یادگیری ساز هارا باهم بررسی می‌کنیم.

۱- ویولن

ویولن، با صدایی پر احساس که در فهرست سخت‌ترین سازهای دنیا قرار دارد. با وجود زیبایی صدا، نوازندگی آن چالش‌های زیادی دارد؛ از هماهنگی دقیق آرشه و انگشت‌گذاری گرفته تا حفظ کوک و کنترل فشار دست. حتی یو-یو ما، از بزرگ‌ترین نوازندگان ویولن جهان، در یکی از اجراهایش به دلیل همین هماهنگی دشوار دچار خطا شد. این نمونه نشان می‌دهد که حتی حرفه‌ای‌ترین هنرمندان نیز هنگام نواختن سخت‌ترین سازهای جهان ممکن است با چالش روبه‌رو شوند. حال بیایید بررسی کنیم که چرا ویولن همیشه در صدر لیست سخت‌‌ترین سازهای دنیا قرار دارد:

1. هماهنگی و دقت: نیاز به هماهنگی کامل بین انگشتان و آرشه؛ نوازندگان باید دقت بالایی در انتخاب نت‌ها داشته باشند تا صدای تولید شده، طبیعی و زیبا باشد.
2. تمرین مداوم: وابسته به تمرین روزانه و تکرار بخش‌های دشوار برای بهبود تکنیک.
3. چالش فیزیکی: ایستادن طولانی‌مدت در وضعیت خاص که ممکن است منجر به خستگی یا درد عضلانی شود.
4. انتقال احساسات: بیان احساسات در نوازندگی که نیازمند شناخت عمیق از موسیقی و تجربه است.
5. اجراهای زنده: حفظ ریتم، هماهنگی با گروه و تمرکز بالا در حین نواختن.

این عوامل در کنار هم نشان می‌دهند که نواختن ویولن به مهارت‌ زیادی نیاز دارد. با تمرین و تلاش مداوم، نوازندگان می‌توانند بر این سختی‌ها غلبه کنند و به یک نوازنده‌ی حرفه‌ای تبدیل شوند. اگر عاشق ویولن هستید، تعلل نکنید و همین حالا باخرید ویولنر‌و‌‌ٔیای خود را واقعی کنید. ضمناً شما می‌توانید مقاله‌ی “راهنمای جامع خرید ویولن اقساطی” را مطالعه کنید و از شرایط اقساطی الوقسطی برای خرید آلات موسیقی استفاده کنید.

۲- اوبوا

اوبوا یکی از سازهای بادی چوبی با صدایی متمایز است که به‌دلیل استفاده از نی دوتایی، توانایی تولید صداهای غنی را دارد. این ساز معمولاً از چوب‌هایی مانند کالیب یا آجیل ساخته می‌شود و بدنه بلند و باریک آن با طراحی دقیق، امکان اجرای نت‌ها با وضوح بالا را فراهم می‌کند. نوازندگی اوبوا چالش‌برانگیز است؛ زیرا نیاز به کنترل دقیق فشار هوا، تنفس منظم و حفظ ثبات صدا دارد. این ساز جایگاه مهمی در ارکسترهای کلاسیک، موسیقی باروک و حتی موسیقی فولکلور در کشورهای مختلف از آلمان و فرانسه تا خاورمیانه دارد و به همین دلیل در فهرست سخت‌ترین سازهای دنیا قرار گرفته است. حالا نوبت این است که بدانیم چرا این ساز در این لیست قرار گرفته است:

1. کنترل دمیدن: نوازنده باید فشار هوا را با دقت تنظیم کند تا صدای مطلوب و مداومی تولید کند. این کار نیاز به تمرین زیاد دارد.
2. زبانه دوگانه: زبانه اوبوا از دو لایه چوبی تشکیل شده که نیاز به کنترل دقیق برای تولید صداهای مختلف دارد.
3. هماهنگی انگشتان: نوازندگان باید حرکات انگشتان خود را به دقت کنترل کنند؛ مخصوصاً در قطعات پیچیده یا سریع.
4. تنوع در دینامیک: توانایی ایجاد تنوع در تن و دینامیک صدا به مهارت و تمرین مداوم نیاز دارد.
5. آموزش و تمرین مداوم: نوازندگان باید زمان زیادی را صرف یادگیری تکنیک‌های جدید و تمرین کنند، تا به تسلط لازم برسند.

نوازندگان اوبوا برای دستیابی به تسلط و نواختن صدایی گوش‌نواز، نیازمند تمرینات مداوم هستند. اگرچه اوبوا در ایران کمتر شناخته شده است، اما این ساز زیبایی و جذابیت خاص خود است که ارزش آموختن و کشف را دارد.

۳– چنگ

چنگ یکی از کهن‌ترین سازهای تاریخ با قدمتی بیش از ۴۰۰۰ هزار سال است که در تمدن‌های باستانی مانند سومر، مصر و ایران جایگاهی خاص داشته است. این ساز بزرگ و مثلثی‌شکل، با سیم‌هایی کشیده بر بدنه چوبی‌اش، توانایی تولید طیف گسترده‌ای از صداها را دارد؛ از ملودی‌های لطیف تا ریتم‌های پیچیده. نوازندگی چنگ نیازمند هماهنگی دقیق هر دو دست، کنترل همزمان چندین سیم و تسلط بر تکنیک‌های پیچیده است، به همین دلیل در فهرست سخت‌ترین سازهای دنیا قرار می‌گیرد و همچنان در ارکسترها و اجراهای حرفه‌ای، جلوه‌ای باشکوه و چالش‌برانگیز دارد. حالا سوال اینجاست که چرا چنگ جزو سخت ترین سازهای دنیا است؟

1. نیاز به تکنیک بالا: نواختن چنگ نیازمند تسلط بر تکنیک‌های مختلفی است که می‌تواند برای نوازندگان تازه‌کار مشکل باشد.
2. هماهنگی دست‌ها: نوازندگان باید توانایی هماهنگی دقیقی بین دو دست خود داشته باشند، که این کار به تمرین‌های مکرر نیاز دارد.
3. مدیریت فشار: کنترل فشار بر روی سیم‌ها برای تولید صدای مناسب، نیازمند دقت و تجربه است.

چنگ با ترکیب ظرافت و پیچیدگی، نمادی از پیوند موسیقی با فرهنگ‌ها و نسل‌های گوناگون است. یادگیری آن دشوار است، اما لذتی که در نوازندگی این ساز تجربه می‌شود، ارزش عبور از این چالش‌ها را دارد.

۴- آکاردئون

آکاردئون، سازی منحصربه‌فرد با صدایی پرانرژی و جذاب است که با کشیدن و فشردن بلوز (محفظه هوایی) و نواختن کلیدها، طیف وسیعی از ملودی‌ها و ریتم‌ها را تولید می‌کند. این ساز که در قرن نوزدهم به شهرت رسید، بخش مهمی از موسیقی فولکلور اروپا و آمریکای لاتین را شکل داده و در سبک‌های مختلف از ملودی‌های شاد تا ریتم‌های پیچیده حضور دارد. نوازندگانی چون آندره آسلوند و فرانک موریسون با اجرای آکاردئون به شهرت جهانی رسیده‌اند و امروزه این ساز همچنان در کنسرت‌ها، جشنواره‌ها، اجراهای خیابانی و مراسم فرهنگی جایگاهی ویژه دارد، به گونه‌ای که بسیاری آن را یکی از سخت‌ترین سازهای دنیا می‌دانند.

1. هماهنگی همزمان: نوازنده باید همزمان هم با دست چپ برای نواختن نت‌ها و هم با دست راست برای کنترل بلوز و تولید صدا کار کند. این کار نیازمند دقت و مهارت بالاست.
2. تنوع تکنیک‌های نواختن: آکاردئون شامل تکنیک‌های مختلفی مانند نواختن ملودی، ریتم‌های همزمان و هماهنگیآرپژها است. نوازنده باید این تکنیک‌ها را یاد بگیرد و تمرین کند.
3. قدرت فیزیکی و استقامت: نوازندگان باید از قدرت بدنی مناسبی برخوردار باشند زیرا آکاردئون می‌تواند وزن بالایی داشته باشد و نواختن برای مدت طولانی نیاز به استقامت زیادی دارد.
4. مدیریت تنش: نوازنده باید قادر باشد تنش در دست‌ها و بازوها را به خوبی مدیریت کند تا از خستگی زودهنگام جلوگیری کند. این مدیریت شامل تنظیم فشار بر بلوز و حفظ هماهنگی در حرکات است.
5. پیشرفت در زمان‌بندی: آکاردئون نیازمند توجه ویژه به زمان‌بندی و ریتم است، به‌خصوص در قطعات سریع که نوازنده باید به سرعت نت‌ها را تغییر دهد.

این موارد نشان می‌دهد که آکاردئون علاوه بر زیبایی صوتی، ساز پیچیده‌ای برای نوازندگان است. نواختن این ساز نیازمند تمرین بسیار زیاد، علاقه واقعی و پشتکار است تا نوازنده بتواند به تسلط لازم دست یابد.

۵- درامز

حتما فیلمشلاق را دیده‌اید؛ جایی که شخصیت اصلی، اندرو نیکول (با بازی مایلز تلر)، یک نوازنده درامز است که تحت فشار استاد سخت‌گیرش قرار دارد.  درامز یکی از سازهای اصلی و مهم در موسیقی معاصر است که تاریخچه‌ای طولانی دارد. درامز که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین سازهای هر گروه موسیقی شناخته می‌شود، که از دیرباز در فرهنگ‌های گوناگون حضور داشته و در گذر زمان، شکل و شیوه نواختن آن دستخوش تغییر شده است. این ساز در دهه‌های اخیر، به‌ویژه در سبک‌های راک و جاز (Jazz)، جایگاهی ویژه پیدا کرده و محبوبیت چشمگیری میان جوانان سراسر جهان به دست آورده است. نواختن درامز، اگرچه به نظر ساده می‌رسد، اما در واقع با چالش‌های متعددی همراه است. این چالش‌ها عبارتند از:

1. هماهنگی حرکتی: کنترل همزمان دست‌ها و پاها برای اجرای الگوهای متفاوت به شکل مستقل.
2. تکنیک‌های متنوع: تسلط بر روش‌های مختلف نواختن از جمله ضربات نرم، بیس و سنج.
3. ریتم و زمان‌بندی: حفظ دقیق ریتم و هماهنگی کامل با سایر اعضای گروه.
4. استقامت بدنی: توانایی اجرای طولانی‌مدت با حفظ انرژی و تنفس صحیح.
5. هماهنگی گروهی: مهارت شنیداری و ارتباطی برای ایجاد هارمونی با دیگر نوازندگان.

این عوامل نشان می‌دهد که درامز یک ساز بسیار پیچیده و چالش‌برانگیز است که نیازمند تمرین مداوم، پشتکار وDiscipline می‌باشد.

۶- نی انبان

نی‌انبان، سازی بادی و کهن با ریشه‌ای چند هزارساله، در فرهنگ‌های گوناگون از خاورمیانه تا مدیترانه جایگاهی خاص خود را دارد. در ایران، به‌ویژه جنوب کشور، یکی از سازهای مهم موسیقی محلی و فولکلور به شمار می‌آید. این ساز با صدایی خاص و احساسی، در جشن‌ها، مراسم مذهبی و آیین‌های اجتماعی نواخته می‌شود و نوازنده با دمیدن در نی و کنترل دقیق هوای داخل آن، ملودی‌هایی دلنشین خلق می‌کند. محبوبیت نی‌انبان در موسیقی عربی و کردی نیز دیده می‌شود، اما مهارت در نواختن آن به دلیل نیاز به هماهنگی تنفس، فشار هوا و انگشت‌گذاری دقیق، باعث شده این ساز در فهرست سخت‌ترین سازهای دنیا قرار گیرد.

1. کنترل تنفس: نواختن نی‌انبان نیازمند کنترل دقیق تنفس است تا نوازنده بتواند صدای یکنواخت و مداومی تولید کند.
2. تکنیک انگشت‌گذاری: نوازندگان باید با انگشتان خود به سرعت نت‌های مختلف را تغییر دهند که این امر نیاز به مهارت و تمرین زیاد دارد.
3. تنظیم صدا: برای دستیابی به صدای ایده‌آل، نوازنده باید بتواند فشار هوا و زاویه لوله را به دقت تنظیم کند.
4. هماهنگی دست‌ها و دهان: نوازندگان نی‌انبان باید به صورت همزمان با دست‌ها و دهان خود کار کنند تا نت‌ها و ریتم‌های مختلف را به درستی اجرا کنند.

تمرین مداوم و با حوصله در یادگیری تکنیک‌های مختلف نواختن نی‌انبان از اهمیت بالایی برخوردار است. نوازندگان باید به طور مستمر بر روی تکنیک‌های انگشت‌گذاری، تنفس و هماهنگی میان دست‌ها و دهان کار کنند. هر چه بیشتر تمرین کنند، به صدای دلنشین‌تر و اجرای بهتری دست خواهند یافت.

۷- هورن

هورن فرانسوی، از سازهای بادی برنجی با صدایی نرم و دلنشین، به‌واسطه لوله‌های پیچ‌خورده و طراحی منحصربه‌فردش به‌راحتی قابل شناسایی است. این ساز که ریشه‌اش به قرن هفدهم و کاربرد در مراسم شکار و جنگ بازمی‌گردد، امروزه بخشی از ارکسترهای کلاسیک، سمفونیک و حتی سبک‌هایی چون جاز است. ساختار پیچیده و نیاز به کنترل دقیق فشار هوا، لب‌گذاری (امبوشور) و تغییر سریع نت‌ها، نوازندگی هورن را به مهارتی چالش‌برانگیز تبدیل کرده و جایگاه آن را در فهرست سخت‌ترین سازهای دنیا تثبیت کرده است. حال بیایید دقیق‌تر بررسی کنیم که چرا این ساز در رده‌ی سخت‌ترین‌ها قرار دارد:

1. کنترل تنفس: نوازندگان باید تسلط کاملی بر روی تنفس خود داشته باشند؛ زیرا این امر به تولید صدای صاف و یکنواخت کمک می‌کند.
2. فنی بودن تکنیک‌ها: تکنیک‌های خاص نواختن و انگشت‌گذاری بر روی دکمه‌ها نیازمند تمرینات دقیق و مکرر است.
3. تنظیم دقیق صدا: نوازندگان هورن باید به‌طور مداوم تُن صدا و کوک ساز را کنترل کنند، زیرا کوچک‌ترین تغییر در فشار هوا یا موقعیت لب‌ها می‌تواند نت‌ها را از حالت مطلوب خارج کند.
4. تحمل فیزیکی: نگه‌داشتن ساز به مدت طولانی نیازمند قدرت بدنی و استقامت است.

این چالش‌ها نشان می‌دهد که نوازندگی هورن نیازمند تعهد، تمرین مستمر و اشتیاق برای پیشرفت است. با وجود این دشواری‌ها، صدای با اصالت و زیبای هورن، آن را به یکی از سازهای جذاب و مورد علاقهٔ نوازندگان تبدیل کرده است.

۸- ترومپت

ترومپت، از سازهای بادی برنجی با صدایی پرقدرت، به‌واسطه لوله مستقیم و سه دکمه‌اش توانایی اجرای طیف وسیعی از نت‌ها را دارد؛ از ملودی‌های شاد و پرانرژی گرفته تا نغمه‌های ملایم و احساسی. این ساز که ریشه‌اش به تمدن‌های باستانی و کاربرد در جنگ‌ها و آیین‌های مذهبی بازمی‌گردد، در دوران رنسانس وارد موسیقی کلاسیک شد و در قرن هجدهم به یکی از ارکان اصلی ارکسترها تبدیل گردید. ترومپت بعدها در سبک‌های جاز، بلوز، راک و پاپ نیز جایگاهی ویژه یافت و نوازندگانی مانند لوئیس آرمسترانگ و دوک الینگتون با مهارت خود، نام آن را در تاریخ موسیقی ماندگار کردند. ترومپت به دلایل زیر جزو سخت ترین سازها قرار می‌گیرد:

1. کنترل تنفس و لب: نوازندگان باید توانایی بالایی در کنترل تنفس و وضع لب‌های خود داشته باشند تا بتوانند صدایی قدرتمند و دلنشین تولید کنند.
2. دقت در نواختن نت‌ها: فواصل نت‌ها در ترومپت بسیار نزدیک است و نوازندگان باید با دقت و تمرکز بالا نت‌ها را اجرا کنند.
3. تنظیم صدا: نوازنده باید بتواند صدای ساز خود را به خوبی تنظیم کند و با سایر نوازندگان هماهنگ شود.
4. تمرین و پشتکار: نواختن ترومپت نیازمند تمرین مداوم است تا نوازنده بتواند به تسلط و مهارت لازم دست یابد و در اجراهای زنده موفق باشد.

ترومپت به عنوان یکی از جذاب‌ترین و چالش‌برانگیزترین سازها در آلات موسیقی، نیازمند تلاش زیاد است. نوازندگان با تمرین و فداکاری می‌توانند به صدای بی‌نظیر این ساز دست پیدا کنند و لحظات خاطره‌انگیزی را برای شنوندگان خلق کنند.