۱۰ مدل از سخت ترین سازهای دنیا + راز نوازندگی حرفه‌ای

زمان مطالعه: ۱۶ دقیقه

آیا می‌دانید که کیهان کلهر (نوازنده‌ی افسانه‌ای سه‌تار و کمانچه) برای تسلط بر این سازها بیش از ۳۰ سال تلاش کرده است؟ عشق وی به کمانچه زبان زد خاص و عام است. اما به‌ نظرتان رسیدن به همچین جایگاهی چقدر دشوار است؟ تنها تعداد کمی از نوازندگان توانسته‌اند بعد از خرید آلات موسیقی، با تلاش مستمر و پیاپِی به سطحی از تسلط برسند که صدای سازشان در دل‌ها جای بگیرد. یادگیری سخت‌ ترین سازهای جهان نیازمند ساعت‌ها تمرین، صبر و عشقِ عمیق به هنر است. در این مقاله، علاوه بر معرفی ۱۰ مدل از سخت ترین سازهای دنیا، به رازهای رسیدن به نوازندگی حرفه‌ای خواهیم پرداخت که کمتر کسی از آن‌ها خبر دارد.

معرفی ۱۰ مدل از سخت ترین سازهای جهان

به عنوان یک نویسنده با سال‌ها تجربه در زمینه موسیقی، تجربیاتم را در این مقاله  با شما به اشتراک می‌گذارم تا به درک عمیق‌تری از سازها برسید. چطور است کارمان را با ویولن شروع کنیم؟

۱.ویولن

این ساز سحرآمیز و پر احساس، به خاطر صدای زیبا و غنی‌اش مشهور است؛ اما برای نوازندگانش، تجربیات خاص و گاهی دشواری به همراه دارد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید یو-یو ما (بزرگ‌ترین نوازندگان ویولن دنیا)، در یکی از اجراهای بین‌المللی‌اش ، به دلیل عدم تمرکز بر روی هماهنگی آرشه و انگشت‌گذاری، دچار اشتباه شد. این اتفاق نشان می‌دهد که حتی حرفه‌ای‌ترین نوازنده‌ها هم ممکن است در لحظاتی دچار خطا شوند. حالا بیایید بررسی کنیم که چرا ویولن همیشه در صدر لیست سخت‌‌ترین سازهای دنیا قرار دارد:

• هماهنگی و دقت: نواختن ویولن به هماهنگی دقیق بین انگشتان و آرشه نیاز دارد. نوازندگان باید دقت بالایی در انتخاب نت‌ها داشته باشند تا صدای تولید شده، طبیعی و زیبا باشد.
• تمرین‌های مداوم: موفقیت در نواختن ویولن به تمرینات منظم بستگی دارد. نوازندگان باید روزانه حداقل دو تا سه ساعت تمرین کنند. بسیاری از آن‌ها برای بهبود تکنیک خود، مقاطع دشوار را بارها و بارها تکرار می‌کنند.
• تحمل فیزیکی: نوازندگی ویولن به لحاظ فیزیکی می‌تواند دشوار باشد. نوازندگان باید در وضعیت خاصی بایستند و برای مدت طولانی نواختن کنند؛ که این ممکن است به دردهای عضلانی منجر شود. به همین دلیل، تمرینات فیزیکی نیز بخشی از روال روزمره آنان است.
• انتقال احساسات: موسیقی ویولن به شدت تحت تأثیر احساسات نوازنده قرار دارد. نوازنده باید قادر باشد احساسات خود را به خوبی در نواختن منتقل کند؛ که این مهارت نیاز به شناخت عمیق از موسیقی و تجربه زندگی دارد.
• اجراهای زنده: نوازندگان ویولن در اجراهای زنده باید با دیگر نوازندگان هماهنگ باشند و در عین حال توانایی خواندن نت‌ها و حفظ ریتم را داشته باشند. این کار نیازمند تمرکز فوق‌العاده‌ای است.

این عوامل در کنار هم نشان می‌دهند که نواختن پیانو به مهارت‌ها، تمرین و تعهد زیادی نیاز دارد. با تمرین و تلاش مداوم، نوازندگان می‌توانند بر این سختی‌ها غلبه کنند و به یک نوازنده‌ی حرفه‌ای تبدیل شوند. اگر عاشق ویولن هستید، تعلل نکنید و همین حالا با خرید ویولن ر‌و‌‌ٔیای خودرا واقعی کنید.

ضمناً شما می‌توانید مقاله‌ی راهنمای جامع خرید ویولن اقساطی را بررسی کنید و از شرایط باورنکردنی الوقسطی برای خرید آلات موسیقی بهره‌مند گردید.

۲. اوبوا

اوبوا یکی از سازهای بادی چوبی است که به خاطر صدای متمایز و عاطفی‌اش شناخته می‌شود. این ساز دارای دو زبانه است که به نوازنده این امکان را می‌دهد تا با دمیدن هوا در آن، صدایی غنی و بسیار عمیق تولید کند. بدنه اوبوا معمولاً از چوب‌های خاصی مانند چوب کالیب، چوب آجیل یا حتی پلاستیک ساخته می‌شود. طراحی آن به گونه‌ای است که امکان تولید نت‌های مختلف با دقت بالا را فراهم می‌کند. بدنه اوبوا بلند و باریک است و به طور کلی از چند قسمت تشکیل شده است: لوله‌ی اصلی، زبانه، و نت‌گیرها. طول بدنه و طراحی آن بر فرکانس صدای تولید شده تأثیر می‌گذارد. بدنه بلندتر به تولید صدای عمیق‌تری کمک می‌کند؛ در حالی که بدنه‌های کوتاه‌تر صدای بلندتر و تیزتری ایجاد می‌کنند.

نوازندگان اوبوا باید در دمیدن و کنترل فشار هوا دقت زیادی داشته باشند تا تنوع در دینامیک صورت را به خوبی کنترل کنند. این ساز در بسیاری از کشورهای دنیا، در ارکسترهای کلاسیک و موسیقی باروک، استفاده می‌شود. کشورهای مانند آلمان، فرانسه و ایتالیا اوبوا را به عنوان یکی از سازهای اصلی در سمفونی‌ها و کنسرت‌ها می‌شناسند. در کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی نیز اوبوا به طور سنتی در موسیقی فولکلور و کلاسیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. حالا نوبت این است که بدانیم چرا این ساز در این لیست قرار کرفته است:

• کنترل دمیدن: نوازنده باید فشار هوای خود را با دقت تنظیم کند تا صدای مطلوب و مداومی تولید کند. این نیاز به ممارست دارد.

• زبانه دوگانه: زبانه اوبوا از دو لایه چوبی تشکیل شده که نیاز به کنترل دقیق برای تولید صداهای مختلف دارد.

• هماهنگی انگشتان: نوازندگان باید حرکات انگشتان خود را به دقت کنترل کنند؛ مخصوصاً در قطعات پیچیده یا سریع.

• تنوع در دینامیک: توانایی ایجاد تنوع در تن و دینامیک صدا به مهارت و تمرین مداوم نیاز دارد.

• آموزش و تمرین مداوم: نوازندگان باید زمان زیادی را صرف یادگیری تکنیک‌های جدید و تمرین کنند تا به تسلط لازم برسند.

نوازندگان اوبوا برای دستیابی به تسلط و نواختن صدایی گوش‌نواز، نیازمند تمرینات مداوم هستند. صدای اوبوا با داشتن عواطف عمیق و احساسی، نوازندگان را ترغیب به یادگیری تکنیک‌های نواختن و درک عمیق‌تری از این ساز می‌کند. اگرچه اوبوا در ایران کمتر شناخته شده است، اما دارای زیبایی و جذابیت خاص خود است که ارزش آموختن و کشف را دارد.

۳.چنگ

چنگ قدمتی بیش از ۴۰۰۰ سال دارد و در تمدن‌های باستانی مانند سومر، مصر و ایران وجود داشته است. این ساز به طور خاص در محافل مذهبی و فرهنگی استفاده می‌شده و به عنوان نمادی از هنر موسیقی در تاریخ بشری به شمار می‌رود. چنگ دارای بدنه‌ای بزرگ و مثلثی شکل است که سیم‌ها بر روی آن کشیده شده‌اند. این ساز معمولاً از چوب ساخته می‌شود و برخی از انواع آن دارای دکمه‌های اضافی برای تنظیم تن صدا هستند. ساختار چنگ به نوازندگان اجازه می‌دهد تا با استفاده از انگشتان خود، سیم‌ها را بزنند و صداهای مختلفی تولید کنند.

ویژگی‌های خاص چنگ شامل تنوع صدایی است که می‌تواند از ملودی‌های ملایم تا ریتم‌های پیچیده متغیر باشد. نواختن همزمان سیم‌ها، احساسات عمیق و روایت‌های موسیقایی را به خوبی منتقل می‌کند. با تاریخچه‌ای غنی و توانایی‌های هنری فراوان، چنگ به عنوان یک ساز چالش‌برانگیز و جذاب شناخته می‌شود. حالا سوال اینجاست که چرا چنگ جزو سخت ترین سازهای دنیا است؟

• نیاز به تکنیک بالا: نواختن چنگ نیازمند تسلط بر تکنیک‌های مختلفی است که می‌تواند برای نوازندگان تازه‌کار مشکل باشد.
• هماهنگی دست‌ها: نوازندگان باید توانایی هماهنگی دقیقی بین دو دست خود داشته باشند، که این کار به تمرین‌های مکرر نیاز دارد.
• مدیریت فشار: کنترل فشار بر روی سیم‌ها برای تولید صدای مناسب، نیازمند دقت و تجربه است.

چنگ، به عنوان یک ساز زیبا و پیچیده، نمایانگر تاریخ و فرهنگ‌های مختلف است. با وجود سختی‌های موجود در نواختن آن، افرادی که به یادگیری و نواختن این ساز می‌پردازند، می‌توانند حس و حال متفاوتی از موسیقی را تجربه کنند که خب قطعا به سختی‌های آن می‌ارزد. این ساز نه تنها زیبایی‌های موسیقی را به تصویر می‌کشد، بلکه یک پل ارتباطی بین فرهنگ‌ها و نسل‌ها نیز به‌حساب ‌می‌آید.

۴.آکاردئون

آکاردئون، ساز شگفت‌انگیزی با ظاهری منحصر به فرد و صدایی جذاب است که در جهان موسیقی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. این ساز به دو طرف مستطیلی شکل تقسیم شده و نوازنده با کشیدن و فشردن بلوز، نواختن نت‌ها را آغاز می‌کند. آکاردئون در قرن نوزدهم به عنوان یکی از سازهای کلیدی در موسیقی فولکلوریک کشورهای مختلف، مخصوصا در اروپا و آمریکای لاتین شناخته شد.

محبوبیت این ساز به حدی است که نوازندگانی چون آندره آسلوند و فرانک موریسون با نواختن آکاردئون به شهرت جهانی دست یافته‌اند. از نواختن ملودی‌های شاد و شگفت‌انگیز  گرفته تا ریتم‌های پیچیده و حماسی؛ با استفاده از آکاردئون هر ریتمی قابل اجراست! این ساز نه تنها در کنسرت‌ها و جشنواره‌های موسیقی بلکه در اجراهای خیابانی و مراسم‌های فرهنگی نیز به کار می‌رود.

• هماهنگی همزمان: نوازنده باید همزمان هم با دست چپ برای نواختن نت‌ها و هم با دست راست برای کنترل بلوز و تولید صدا کار کند. اینکار نیازمند دقت و مهارت بالاست.

• تنوع تکنیک‌های نواختن: آکاردئون شامل تکنیک‌های مختلفی مانند نواختن ملودی، ریتم‌های همزمان و هماهنگی آرپژها است. نوازنده باید این تکنیک‌ها را به طور مؤثر یاد بگیرد و تمرین کند.

• قدرت فیزیکی و استقامت: نوازندگان باید از قدرت بدنی مناسبی برخوردار باشند زیرا آکاردئون می‌تواند وزن بالایی داشته باشد و نواختن برای مدت طولانی نیاز به استقامت زیادی دارد.

• مدیریت تنش: نوازنده باید قادر باشد تنش در دست‌ها و بازوها را به خوبی مدیریت کند تا از خستگی زودهنگام جلوگیری کند. این مدیریت شامل تنظیم فشار بر بلوز و حفظ هماهنگی در حرکات است.

• پیشرفت در زمان‌بندی: آکاردئون نیازمند توجه ویژه به زمان‌بندی و ریتم است، به‌خصوص در قطعات سریع که نوازنده باید به سرعت نت‌ها را تغییر دهد.

این موارد نشان می‌دهد که آکاردئون علاوه بر زیبایی صوتی، ساز پیچیده‌ای برای نوازندگان است. نواختن این ساز نیازمند تمرین بسیار زیاد، علاقه واقعی و پشتکار است تا نوازنده بتواند به تسلط لازم دست یابد. نوازندگان موفق آکاردئون باید به طور مداوم تمرین کنند و با پشتکار خود، مهارت‌هایشان را تقویت کنند تا بتوانند زیبایی‌های این ساز را به‌خوبی منتقل کنند.

۵. درامز

حتما فیلم شلاق را دیده‌اید؛ جایی که شخصیت اصلی، اندرو نیکول (با بازی مایلز تلر)، یک نوازنده درامز جاه‌طلب است که تحت فشار استاد سخت‌گیرش قرار دارد. این فیلم به‌خوبی نشان می‌دهد که نوازندگی درامز فراتر از فقط نواختن ضرب‌هاست؛ در واقع، این هنر نیازمند فداکاری و تلاش بی‌وقفه است. اندرو نماینده‌ای از نسل جوانی است که برای تحقق رویاهایشان تلاش می‌کنند و نشان می‌دهد که برای رسیدن به تسلط بر این ساز، باید به مرزهای جدیدی از خود گذشتگی برسند.

درامز یکی از سازهای اصلی و مهم در موسیقی معاصر است که تاریخچه‌ای طولانی و جذاب دارد. این ساز که به عنوان قلب هر گروه موسیقی شناخته می‌شود، از زمان‌های قدیم در فرهنگ‌های مختلف وجود داشته و با گذشت زمان، شکل و سبک نواختن آن نیز تغییر کرده است. درامز در دهه‌های اخیر به ویژه در موسیقی راک و جاز، جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده و محبوبیت زیادی بین جوانان در سراسر جهان دارد. نواختن درامز، اگرچه به نظر ساده می‌رسد، اما در واقع با چالش‌های متعددی همراه است. این چالش‌ها عبارتند از:

• هماهنگی حرکتی: نوازنده درامز باید به طور همزمان دستان و پاهای خود را به‌طور مستقل به حرکت درآورد. این نیازمند تمرین زیاد و تسلط بر حرکات مختلف است، چرا که نوازنده باید بتواند الگوهای مختلفی را به‌صورت همزمان اجرا کند.

• تکنیک‌های متنوع: درامز شامل تکنیک‌های گوناگونی است که هرکدام به تسلط خاصی نیاز دارند. مثلاً نواختن با آرشه، ضربات نرمی که بر روی تام‌ها زده می‌شود، یا تکنیک‌های خاص نواختن بیس و سنسور.

• ریتم و زمان: درامز به شدت وابسته به حفظ ریتم است. نوازنده باید توانایی دقت به زمان را داشته باشد و به همراه سایر اعضای گروه هماهنگ عمل کند؛ که این امر می‌تواند برای مبتدیان دشوار باشد.

• استقامت بدنی و تنفس: نواختن درامز نیاز به استقامت بدنی بالایی دارد. نوازندگان باید توانایی نواختن برای مدت طولانی و در اجرای زنده را داشته باشند. همچنین، تنفس صحیح در حین نواختن بسیار مهم است تا نوازنده بتواند کنترل خود را حفظ کند.

• اجرا در گروه: نوازندگان درامز به مهارت‌های شنیداری و ارتباطی نیاز دارند تا با دیگر اعضای گروه هماهنگ عمل کنند. نواختن در یک گروه نیاز به هماهنگی و گوش‌دادن به دیگر سازها دارد تا یک احساس مشترک را به وجود آورند.

این عوامل نشان می‌دهد که درامز یک ساز بسیار پیچیده و چالش‌برانگیز است که نیازمند تمرین مداوم، پشتکار و Discipline می‌باشد.

۶.نی انبان

نی‌انبان، یک ساز بادی قدیمی است که تاریخچه آن به دوران‌های بسیار دور برمی‌گردد و از آن زمان تاکنون در فرهنگ‌های مختلف، مخصوصا در خاورمیانه و منطقه مدیترانه مورد استفاده قرار گرفته است. این ساز در جنوب ایران و مراسمات و جشن‌های سنتی بسیار محبوب است. برخی از منابع تاریخی نشان می‌دهند که نی‌انبان از سده‌های پیش از میلاد در تمدن‌های باستانی وجود داشته و در ادبیات و هنرهای موسیقی آن زمان‌ها به آن اشاره شده است.

استفاده از نی‌انبان در فرهنگ‌های مختلف مانند عربی و کردی نیز مشاهده می‌شود و این امر نشان‌دهنده محبوبیت و گستردگی این ساز در بین قومیت‌های مختلف است. در ایران، نی‌انبان به عنوان یکی از سازهای مهم موسیقی محلی و فولکلور شناخته می‌شود و به دلیل صدای خاص و احساسی‌اش، در موسیقی جشن‌ها، مراسم‌های مذهبی و اجتماعی به کار می‌رود. نوازندگان این ساز با ترکیب هنرمندانه دمیدن در نی و کنترل هوای داخل آن، قادر به تولید صداهایی دلنشین و احساسی هستند.  به نظر شما چرا نواختن نی‌انبان سخت است؟

• کنترل تنفس: نواختن نی‌انبان نیازمند کنترل دقیق تنفس است تا نوازنده بتواند صدای یکنواخت و مداومی تولید کند.
• تکنیک انگشت‌گذاری: نوازندگان باید با انگشتان خود به سرعت نت‌های مختلف را تغییر دهند که این امر نیاز به مهارت و تمرین مستمر دارد.
• تنظیم صدا: برای دستیابی به صدای ایده‌آل، نوازنده باید بتواند فشار هوا و زاویه لوله را به دقت تنظیم کند.
• هماهنگی دست‌ها و دهان: نوازندگان نی‌انبان باید به صورت همزمان با دست‌ها و دهان خود کار کنند تا نت‌ها و ریتم‌های مختلف را به درستی اجرا کنند.

تمرین مداوم و با حوصله در یادگیری تکنیک‌های مختلف نواختن نی‌انبان از اهمیت بالایی برخوردار است. نوازندگان باید به طور مستمر بر روی تکنیک‌های انگشت‌گذاری، تنفس و هماهنگی میان دست‌ها و دهان کار کنند. هر چه بیشتر تمرین کنند، به صدای دلنشین‌تر و اجرای بهتری دست خواهند یافت.

۷.هورن

هورن، یا هورن فرانسوی، یکی از سازهای بادی برنجی زیبا و پرصدایی است که به دلیل طراحی خاص و لوله‌های پیچ‌دارش، به آسانی قابل تشخیص است. این ساز معمولا با بدنه‌ای از برنج ساخته می‌شود و از آن جایی که صدای آن نرم و دلنشین است، در ارکسترها و گروه‌های موسیقی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. نوازندگان هورن به هنگام نواختن، لولهٔ پیچ‌خورده‌اش را در دستان خود می‌چرخانند و با استفاده از تکنیک‌های خاصی، نت‌های عمیق و غنی را تولید می‌کنند.

تاریخچه هورن به قرن هفدهم برمی‌گردد؛ زمانی که این ساز به عنوان ابزاری برای ارتباط در مراسم شکار و جنگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت. با گذشت زمان، هورن به بخشی از ارکسترهای کلاسیک و سمفونیک تبدیل شد و در قرن نوزدهم به شکلی مدرن‌تر طراحی گردید. این ساز در کشورهایی نظیر فرانسه، آلمان و اتریش محبوب است و در سبک‌های مختلف موسیقی، از جمله جاز و کلاسیک، کاربرد دارد. حالا بیایید بررسی کنیم که چرا این ساز در رده‌ی سخت‌ترین‌ها قرار دارد:

• کنترل تنفس: نوازندگان باید تسلط کاملی بر روی تنفس خود داشته باشند؛ زیرا این امر به تولید صدای صاف و یکنواخت کمک می‌کند.
• فنی بودن تکنیک‌ها: تکنیک‌های خاص نواختن و انگشت‌گذاری بر روی دکمه‌ها نیازمند تمرینات دقیق و مکرر است.
• تنظیم صدای دقیق: نوازندگان باید به صورت مداوم صدای خود را تنظیم کرده و هماهنگ کنند تا نت‌های دلخواه را اجرا کنند.
• تحمل فیزیکی: نگه‌داشتن ساز به مدت طولانی نیازمند قدرت بدنی و استقامت است.

این چالش‌ها نشان می‌دهد که نوازندگی هورن نیازمند تعهد، تمرین مستمر و اشتیاق برای بهبود و پیشرفت است. با وجود این دشواری‌ها، صدای با اصالت و زیبای هورن، آن را به یکی از سازهای جذاب و مورد علاقهٔ نوازندگان تبدیل کرده است.