زمان مطالعه: ۴ دقیقه

تا حالا از خودتون پرسیدید که آیا ممکنه اپلیکیشن‌ها بدون اجازه‌تون شما رو ردیابی کنن و حواسشون به همه‌چیز باشه؟ واقعیت اینه که پشت ظاهر ساده‌ی خیلی از اپ‌های گوشی‌های اندرویدی، فعالیت‌هایی جریان داره که حتی خود کاربر هم ازش خبر نداره. امروزه که بیشتر کارهامون با موبایل انجام می‌شه، حریم خصوصی یه ضرورته. وقتی برایخرید گوشی موبایل تصمیم می‌گیرید، احتمالاً به دوربین و سرعت پردازنده فکر می‌کنید، اما آیا به این فکر کردید که چقدر از اطلاعات شخصیتون ممکنه در معرض ردیابی قرار بگیره؟

این مقاله قراره به شما کمک کنه تا ۴ نشانه‌ی مهم ردیابی توسط اپلیکیشن‌های اندرویدی رو بشناسید. نشونه‌هایی که ممکنه هر روز باهاشون روبه‌رو بشید، اما چون آگاه نیستید، نادیده‌شون می‌گیرید. با دونستن این علائم، می‌تونید گوشی‌تون رو امن‌تر نگه دارید و جلوی سو‌ء‌استفاده از اطلاعاتتون رو بگیرید.

نشانه اول: مصرف غیر عادی باتری و اینترنت

اگر متوجه شدید که باتری گوشی‌تان سریع‌تر از حد معمول خالی می‌شود یا مصرف اینترنت بدون دلیل مشخصی افزایش یافته، ممکن است اپلیکیشنی در پس‌زمینه در حال فعالیت‌های مشکوک باشد. وقتی اپلیکیشنی بدون اینکه ازش استفاده کنید، مدام باتری یا اینترنت مصرف می‌کنه، احتمال داره در حال ردیابی باشه. برای بررسی این موضوع، وارد تنظیمات گوشی بشید و در بخش «مصرف باتری» و «مصرف داده»، ببینید کدوم اپ‌ها بیشترین مصرف رو دارن. اگر اپی رو دیدید که حتی وقتی بازش نکردید همچنان فعاله و مصرف بالایی داره، بهتره دقیق‌تر بررسیش کنید یا حتی حذفش کنید. چون چنین رفتاری معمولاً نشونه‌ی فعالیت در پس‌زمینه و ارسال اطلاعات به سرورهای ناشناخته‌ست.

نشانه دوم: مجوزهای بیش از حد

یکی از نشانه‌های واضح ردیابی در اپلیکیشن‌های اندرویدی، درخواست مجوزهایی است که ارتباطی با عملکرد اصلی برنامه ندارند. برای مثال، اگر یک اپلیکیشن چراغ‌قوه از شما دسترسی به موقعیت مکانی یا مخاطبین را درخواست کند، باید به آن شک کنید.

اگه یه اپلیکیشن مجوزهایی می‌خواد که هیچ ربطی به کاری که انجام میده نداره، باید بهش شک کرد. مثلاً واقعاً چرا یه اپ ماشین‌حساب باید به میکروفون یا لوکیشن شما دسترسی داشته باشه؟ هر مجوزی که به یه اپ می‌دید، یعنی اجازه می‌دید یه قسمت از اطلاعات شخصیتون در دسترسش قرار بگیره. طبق بررسی‌ها، خیلی از اپ‌ها به‌طور میانگین بیشتر از ۱۰ تا مجوز حساس می‌گیرن؛ چیزی که می‌تونه حریم خصوصی‌تون رو حسابی به خطر بندازه.

برای مدیریت این مجوزها، کافیست به تنظیمات گوشی‌تان بروید، بخش «مدیریت مجوزها» را باز کنید و ببینید کدام اپلیکیشن‌ها به چه داده‌هایی دسترسی دارند. مجوزهای غیرضروری مثل دسترسی به دوربین، میکروفون یا مخاطبین را غیرفعال کنید. این یک کار ساده ولی بسیار مؤثر برای مقابله با ردیابی پنهان است. مجوز را فقط زمانی بدهید که واقعاً لازم باشد؛ همین یک قدم کوچک می‌تونه شما رو از خطرات بزرگی دور نگه داره.

نشانه سوم: تبلیغات هدفمند عجیب

اگه تا حالا براتون پیش اومده که در مورد چیزی حرف زدید و چند دقیقه بعد تبلیغش رو توی گوشی دیدید، بدونید این فقط یه تصادف نیست. خیلی از اپلیکیشن‌ها با دسترسی به میکروفون، موقعیت مکانی یا حتی رفتار کاربری‌تون، داده‌هایی رو جمع می‌کنن و به سرورهای تبلیغاتی می‌فرستن. نتیجه؟ تبلیغاتی که به طرز عجیبی با افکارتون هماهنگه، حتی اگه هرگز اون موضوع رو توی گوگل جست‌وجو نکرده باشید.

برای جلوگیری از این نوع ردیابی، باید کنترل مجوزهای اپ‌ها رو دست خودتون بگیرید. دسترسی به میکروفون و موقعیت مکانی رو فقط برای اپ‌هایی فعال بذارید که واقعاً لازمه. اپ‌هایی که از منابع نامعتبر نصب شدن یا مجوزهای مشکوک می‌خوان رو حذف کنید. فراموش نکنید پاک‌کردن منظم تاریخچه مرورگر و کوکی‌ها هم می‌تونه کمک‌کننده باشه. این اقدامات ساده، جلوی خیلی از نفوذهای تبلیغاتی رو می‌گیره.

نشانه چهارم: فعالیت گوشی وقتی استفاده نمی‌کنی

اگه زمانی که از گوشی‌تون استفاده نمی‌کنید، صفحه‌اش خودبه‌خود روشن می‌شه یا توی تماس‌ها صداهای غیرعادی می‌شنوید، این می‌تونه نشونه‌ای از فعالیت پنهان یه اپ مشکوک باشه. بعضی اپلیکیشن‌ها یا حتی بدافزارها، بدون اطلاع شما می‌تونن میکروفون یا دوربین گوشی رو فعال کنن و اطلاعات رو به سرورهای ناشناس بفرستن. این نوع فعالیت‌ها معمولاً با مصرف غیرطبیعی باتری یا حجم اینترنت همراه هستن و مستقیماً امنیت و حریم خصوصی شما رو نشونه می‌گیرن.

برای شناسایی این موارد، کافیه به تنظیمات گوشی برید و مصرف باتری و داده‌ی اپ‌ها رو بررسی کنید. اگر دیدید اپی بیش از حد مصرف داره ولی استفاده‌ای ازش نمی‌کنید، بهتره مجوزهاشو محدود یا حذفش کنید. همچنین، استفاده از اپ‌های ضدجاسوسی و بازگردانی گوشی به تنظیمات کارخانه در مواقع بحرانی، راه‌حل‌های مؤثری هستن. حواستون به رفتار غیرعادی گوشی باشه، چون گاهی همین جزئیات کوچک نشون می‌ده که یه نفر داره پشت پرده شما رو ردیابی می‌کنه.

چطور جلوی ردیابی رو بگیریم؟

اگه می‌خواید جلوی ردیابی اپلیکیشن‌ها رو روی گوشی اندرویدی‌تون بگیرید، می‌تونید این چند کار ساده رو انجام بدید:

1. مدیریت مجوزهای اپلیکیشن‌ها: وارد تنظیمات گوشی بشید، بعد به بخش «حریم خصوصی» برید. اون‌جا توی قسمت «مدیریت مجوزها» می‌تونید ببینید هر اپلیکیشن به چه چیزهایی دسترسی داره. مثلاً اگه یه اپ به دوربین یا میکروفون دسترسی داره ولی نیازش نیست، خیلی راحت غیر فعالش کنید.
2. غیرفعال‌سازی شخصی‌سازی تبلیغات: توی تنظیمات، قسمت «Google» یا «تبلیغات» رو باز کنید و گزینه‌ی «انصراف از شخصی‌سازی تبلیغات» رو روشن کنید. اینطوری تبلیغاتی که بر اساس رفتار شما نشون داده می‌شن، غیرفعال می‌شن.
3. استفاده از مرورگرهای حریم‌خصوصی‌محور: مرورگرهایی مثل Firefox Focus یا DuckDuckGo طراحی شدن تا جلوی ردیابی‌ در وب‌گردی رو بگیرن.
4. نصب اپلیکیشن‌های مسدودکننده ردیاب: اپ‌هایی مثل Blokada یا App Tracking Protection می‌تونن ردیابی‌هایی که داخل اپ‌های دیگه انجام می‌شه رو شناسایی و مسدود کنن.
5. بازنشانی شناسه تبلیغاتی: توی همون بخش تنظیمات «Google» یا «تبلیغات»، می‌تونید گزینه‌ی «بازنشانی شناسه تبلیغاتی» رو بزنید تا یه شناسه جدید براتون ساخته بشه و رد و نشونی از قبلی نمونه.

اگر این اقدامات رو به‌درستی انجام بدید، نه‌تنها جلوی ردیابی‌های ناخواسته رو می‌گیرید، بلکه کنترل بیشتری روی اطلاعات شخصیتون خواهید داشت. با مدیریت هوشمندانه مجوزها، استفاده از ابزارهای مناسب و آگاه بودن از رفتار اپ‌ها، می‌تونید امنیت و حریم خصوصی گوشی‌تون رو تا حد زیادی تضمین کنید. در نهایت، این شما هستید که باید تصمیم بگیرید چه اطلاعاتی رو در اختیار چه اپلیکیشنی بذارید.