زمان مطالعه: ۵ دقیقه
اگه اهل قهوه باشی، محاله اسم اسپرسو به گوشت نخورده باشه؛ همون نوشیدنی تلخ غلیظ که خیلیها برای شروع یه روز پُر انرژی سراغش میرن. اما اسپرسو دقیقاً چیه؟ فقط یه نوع قهوهست؟ یه روش خاص برای دمکردنه؟ یا یه دستگاه مخصوص داره؟ واقعیت اینه که اسپرسو، ترکیبی از همه اینهاست؛ یه شیوه عصارهگیری سریع که نتیجهش میتونه یک فنجون قهوهی تلخ و معطر باشه. حالا اگه تو هم دنبال یه طعم دقیقتر از قهوهای و فکر خرید اسپرسو ساز توی سرت داری، این راهنما کمکت میکنه که بدونی دقیقاً باید سراغ کدوم مدل بری.
اسپرسو یعنی چی؟
خیلیها فکر میکنن اسپرسو یه نوع دونه قهوهست، در حالی که اصل ماجرا روش درستکردنه. توی اسپرسو، آب داغ با فشار زیاد از بین قهوهی خیلی ریز آسیابشده و فشرده شده رد میشه. این فرآیند توی زمان خیلی کم (حدود ۲۵ تا ۳۰ ثانیه) انجام میشه و یه نوشیدنی غلیظ و قوی تحویل میده که لایهای به اسم “کِرما” (اون کف قهوهایرنگ روش) روش میشینه.پس اگه یه فنجون کوچیک با قهوهی تیره، غلیظ و معطر دیدی، اون نوشیدنی اسمش اسپرسو هست.
اسپرسو چه تفاوتی با بقیه قهوهها داره؟
اگه ظاهر قهوهها رو ببینی، شاید فکر کنی خیلی با هم فرق ندارن، ولی وقتی بری توی جزئیات، داستان یه کم فرق میکنه. مخصوصاً بین اسپرسو و قهوههایی که با روش دمی درست میشن. اسپرسو تو زمان خیلی کم و با فشار زیاد عصارهگیری میشه و قهوهای که توش استفاده میشه، خیلی ریز آسیاب شده. اما قهوههای دمی با فشار کمتر، زمان بیشتر و آسیاب درشتتر تهیه میشن.
نتیجهش چیه؟ اسپرسو غلیظتره، طعمش تلختره و حجمش هم خیلی کمه. در واقع، شات کوچیک ولی حسابی پرانرژیه. یه نکته مهم دیگه هم اینه که خیلی از نوشیدنیهای معروف مثل لاته و کاپوچینو با اسپرسو درست میشن. در کل، اگه دنبال یه قهوهی سریع، قوی و باحال هستی که زود سرحال بیارتت، اسپرسو انتخاب خوبیه. اما اگه حوصلهت بیشتره و قهوهتو آروم و با ریتم میخوای، روشهای دمی ممکنه بیشتر به دلت بشینه. انتخاب با خودته.
تهیه اسپرسو چجوریه؟
رسیدیم به اونجایی که خیلیها براش هیجان دارن: تهیه اسپرسو توی خونه. برای شروع، فقط یه دستگاه اسپرسو ساز کافی نیست. چندتا وسیلهی پایهای هم لازم داری که اگه درست کنار هم قرار بگیرن، خروجی کارت خیلی فرق میکنه. اول از همه یه آسیاب خوب میخوای، چون قهوهی مخصوص اسپرسو باید خیلی ریز آسیاب بشه. بعدش تمپر رو نیاز داری که باهاش پودر قهوه رو توی پرتافیلتر (اون دسته معروف دستگاه) فشار بدی. فنجون مخصوص اسپرسو و آب با کیفیت هم فراموش نشه؛ چون همهچی از همین چیزای ساده شروع میشه.
البته یادت باشه که مثل هر چیز دیگه، اسپرسو هم نیاز به تمرین داره. بار اول ممکنه اون چیزی که انتظار داری نشه، اما با چند بار تکرار، نتیجه خیلی بهتر میشه. اگه میخوای مرحله به مرحله دقیقتر بدونی چطور باید این کار رو انجام بدی، پیشنهاد میکنم حتماًمقالهطرز تهیه اسپرسو با اسپرسو ساز رو بخونی. اونجا همه جزئیات رو کامل توضیح دادیم.
اسپرسوی خوب چه ویژگیهایی داره؟
اسپرسوی خوب از بوش معلومه! ولی فقط بو مهم نیست… یه شات درست و حرفهای، چندتا نشونهی واضح داره که نشون میده همهچی رو اصول بوده.
- کرمای ضخیم و براق روی قهوه (اگه نباشه، یا عصارهگیری اشتباه بوده یا قهوه بیکیفیته)
- بدنهی قوی و طعم متعادل، نه تلخ شدید، نه ترش غیرطبیعی
- طعم ماندگار که حتی بعد از تموم شدن فنجون، ته دهن بمونه
- حجم درست؛ نه زیاد، نه کم (حدود ۲۵ تا ۳۰ میلیلیتر)
یعنی چی؟ یعنی همه چی درست بوده؛ آسیاب خوب، تمپ اصولی، دستگاه تنظیم، عصارهگیری دقیق. پس اگه هنوز به اینجا نرسیدی مهم نیست. تمرین کن، تجربه کن. چون اسپرسوی خوب فقط یه نوشیدنی نیست، امضای توئه پای فنجون قهوهت.
چرا اسپرسو انقدر طرفدار داره؟
راستش رو بخوای، چون همهچیزو یهجا داره؛هم سریع آماده میشه، هم غلیظه، هم عطر و طعم خاص خودش رو داره. از همه مهمتر، پایهی خیلی از نوشیدنیهای دیگه هم هست. لاته و کاپوچینو بدون اسپرسو معنی ندارن.برای خیلیها اسپرسو یه جور عادت روزمرهست. صبحها بدون اسپرسو نمیتونن روز رو شروع کنن. یا وسط روز و قبل ورزش، یه شات میزنن تا مغزشون دوباره روشن شه و پر انرژی بشن.
اگه تازهکاری، از کجا شروع کنی؟
اگه هنوز دستگاه نداری و قصدخرید اسپرسو ساز داری، اول بودجهتو مشخص کن. بعد ببین چقدر علاقهمندی که خودت وارد جزئیات بشی. اگه میخوای کنترل بیشتر داشته باشی، برو سراغ مدلهای نیمهاتوماتیک. اگه فقط یه شات خوب میخوای بدون دردسر، سوپر اتوماتیک مناسبتره. چند برند خوب برای شروع:
- Delonghi: معروف و قابل اعتماد
- Nova: اقتصادی و مناسب تازهکارها
- Mebashi یاBreville: حرفهایتر و کمی گرانتر
قبل از خرید اسپرسوساز عجله نکن! با در نظر گرفتن بودجه و سطح علاقهات به فرآیند تهیه قهوه، میتونی انتخاب هوشمندانهتری داشته باشی. وقتی ابزار خوب انتخاب کنی، هر روز صبح با یه اسپرسوی عالی شروع میشه. حالا وقتشه یه نگاه بندازی بهبهترین برندهای اسپرسو ساز خانگی و گزینه مناسب خودت رو پیدا کنی.
خرید اسپرسو ساز، انتخابش خیلی مهمه
واقعیت اینه که برای درست کردن اسپرسوی عالی، فقط مهارت کافی نیست. دستگاه هم نقش اساسی رو ایفا میکنه. وقتی میخوای اسپرسوساز بخری، باید دقیقاً بدونی که دنبال چی هستی و چه نوع دستگاهی میتونه بهترین تجربه رو بهت بده. اسپرسو سازها در انواع مختلفی تولید میشن که هر کدوم مزایا و معایب خاص خودشون رو دارن. در اینجا سه دستهبندی اصلی اسپرسوسازها رو بررسی میکنیم:
۱. اسپرسو ساز دستی
در اسپرسو ساز دستی تمام کارها رو خودت باید انجام بدی. این دستگاهها بیشتر برای افرادی طراحی شدن که میخوان از نزدیک با فرآیند تهیه اسپرسو آشنا بشن. بهطور کلی، این دستگاهها حرفهای و برای کسانی که وقت و دقت زیادی دارند، مناسب هستند. باید خودت دونهها رو آسیاب کنی، فشار مناسب رو اعمال کنی و دمای آب رو کنترل کنی. این نوع اسپرسوساز برای کسانی که تجربه و مهارت دارند، بهترین انتخابه.
۲. اسپرسو ساز نیمه اتوماتیک
این دستگاهها برای بیشتر افراد خانگی و حتی کسانی که میخوان یه تجربه حرفهای در تهیه اسپرسو داشته باشن، مناسب هستن. دستگاههای نیمهاتوماتیک یکی از بهترین گزینهها برای خرید اسپرسوساز خانگی هستند، چرا که تعادل عالی بینکنترل وراحتی رو فراهم میکنن. این مدلها برخی از کارها رو بهصورت خودکار انجام میدن، مثلاً دمای آب و فشار پمپ رو خود دستگاه تنظیم میکنه، اما هنوز شما باید کارهایی مثل آسیاب کردن دونهها و تمپر زدن رو انجام بدید. این دستگاهها معمولاً کیفیت ساخت بالاتری دارن و برای افرادی که علاقه به کنترل فرآیند اسپرسو دارند، ولی نمیخوان خیلی وقت بذارند، گزینهای عالی به حساب میان.
۳. اسپرسو ساز اتوماتیک و سوپر اتوماتیک
اگر بهدنبال راحتی بیشتر هستید و نمیخواهید وارد جزئیات پیچیده ساخت اسپرسو بشید، دستگاههایاتوماتیک وسوپر اتوماتیک بهترین انتخابها برای شما هستند. این دستگاهها تمام مراحل تهیه اسپرسو، از آسیاب کردن دونهها تا تمپ کردن و استخراج اسپرسو، را بهصورت خودکار انجام میدهند. همچنین این دستگاهها سرعت بالا و راحتی زیادی دارن که برای افرادی که زمان کمتری دارند، گزینه مناسبی هستند.
برای مطالعه بیشتر درباره ویژگیها و تفاوتهای اسپرسوسازهایاتوماتیک ونیمهاتوماتیک میتوانید به مقالهاسپرسو سازهای اتوماتیک و نیمهاتوماتیک مراجعه کنید. در این مقاله بهطور دقیقتر انواع دستگاهها، مزایا و معایب هر کدام و انتخاب مناسب برای نیازهای خانگی توضیح داده شده است.
حالا که با اسپرسو آشنا شدی، وقتشه خودت امتحانش کنی!
تا اینجای مقاله با اسپرسو آشنا شدید؟ حالا دیگه میدونی فقط یه فنجون قهوه نیست. پشت اون حجم کم، کلی دقت، ابزار و سلیقه خوابیده. از نوع آسیاب گرفته تا فشار و زمان عصارهگیری، همهچی مهمه. ولی نگران نباش، لازم نیست باریستای حرفهای باشی. فقط باید علاقه داشته باشی، چند بار امتحان کنی و از تجربه کردن نترسی.
اگه بعد از خوندن این مطلب حس کردی دلت میخواد خودت اسپرسو درست کنی، وقتشه جدی تر به خرید اسپرسوساز فکر کنی. لازم نیست همهچی حرفهای باشه؛ با یه انتخاب درست و چند بار تمرین، خیلی زود میتونی شاتهایی بزنی که حتی خودت ازش تعجب کنی. قهوهی خوب، از همینجا شروع میشه؛ از علاقه، نه از تجهیزات گرون.